سعادت از منظر ارسطو و ابن مسکویه رازی

پرسش درباره مفهوم ومصداق «سعادت»، ریشه در نهاد وسرشت آدمی دارد. مقایسه آراء دو اندیشمند صاحب نظر در این زمینه- یکی از یونان باستان، و دیگر از حکمای اسلامی هم روزگار با ابن سینا، از جهت معرفت نسبت به نوآوری متفکران اسلامی در قبال ره آورد یونانیان در ساحت های گوناگون فلسفی، حائز کمال اهمیت است. این جستار مختصر- که به روش تحلیلی- تطبیقی صورت پذیرفته- پس از تاملاتی چند درباره مبانی فلسفی و اخلاقی هریک، وجوه اشتراک وافتراق آرائشان درباره سعادت را کاویده است. اجمالا ؛ ارسطو، گرچه با اهتمام کامل به مولفه های عقل ، لذت و دوستی، تئوری فضیلت وسعادت را حول محور «اعتدال» تعریف می کند، لیکن، نظر به نگاه غیرتوحیدی وی به خدا وجهان وعدم توجه او به معاد، قادر نیست که مدل موفقی از مفهوم ومصداق سعادت ارائه کند. برخلاف ابن مسکویه که- با جهان بینی توحیدی می-کوشد تا همین معانی را بر پایه معرفت نفس، عقل و شرع تبیین نماید، سعادت را به دو قسم دنیوی واخروی تقسیم نموده و مصداق واقعی سعادت را قرب الهی معرفی کند. هم چنین، هردو متفکر بر تعریف سعادت به خیر متعالی (خیر اعلی) تاکید می ورزند، لیکن، از آن جا که مبانی اندیشه اخلاقی آن ها با یکدیگر متفاوت بوده، پس، لوازم اندیشه آنان نیز با یکدیگر متفاوت خواهد شد.