ابیاتی نویافته از لامعی گرگانی

لامعی گرگانی شاعر مطرح قرن پنجم هجری در دوره حکمرانی سلجوقیان بزرگ است. از آنجا که لامعی به دوره ای تعلق دارد که می توان آن را دوره انتقال فرهنگی از عصر غزنوی به عصر سلجوقی دانست، شاعر قابل اعتنایی است، همچنین به این دلیل که حجم شعر رسمی و درباری در دوره نخست سلجوقیان (عصر طغرل و الب ارسلان و ملکشاه) از دوره قبل و بعد کمتر است و او درحقیقت شاعر شاخص دربار سلجوقیان بزرگ و یگانه قصیده سرایی است که وزیر خردگرا و بدفرجام سلجوقی، عمیدالملک کندری را مدح گفته است، دیوان کاملی از او در دست نداریم. نسخه هایی ناقص از این دیوان باقی مانده است که تاریخ تحریر هیچ یک از آنها از دوره قاجاریه فراتر نمی رود و اغلب از روی جنگ ها و تذکره ها فراهم آمده اند. این دیوان ناقص بارها به چاپ رسیده است که البته با جست وجوی پژوهشگرانی چون سعید نفیسی، دبیرسیاقی و علی اشرف صادقی، حجم آن به حدود 1200 بیت رسیده است. با جست وجوی دقیق تر در منابع خطی، می توان بخش دیگری از دیوان اشعار این شاعر کهن را بازسازی کرد. این مقاله با معرفی منابع تازه شعر لامعی در میان سفینه ها، حاوی 52 بیت نویافته از این شاعر است.
تازه های تحقیق
با توجه به اهمیت متن های کهنی مانند دیوان لامعی و فقدان نسخه های کهن آنها، توجه دقیق به تمام نسخه های موجود و آثار به جا مانده از این گونه متن ها، از هر نظر بایسته است و در این زمینه، جنگ ها و تذکره ها، حتی جنگ های متاخر، اهمیتی دوچندان می یابند؛ چرا که بخشی از آثار نابود شده فرهنگ ما را در خود حفظ کرده و برای آیندگان به یادگار باقی گذاشته اند. دیوان لامعی گرگانی، شاعر توانای قرن پنجم، یکی از این آثار است که بخش اعظم آن از میان رفته است و تا پیداشدن نسخه ای کهن، تنها منبع پژوهشگران برای بازسازی بخشی از این دیوان، همین جنگ ها و تذکره ها هستند؛ بنابراین، شایسته است با جست وجوی دقیق تر در این دسته از منابع، مجموعه اشعار لامعی بار دیگر تدوین و عرضه شود. در این پژوهش، با جست وجو در منابع دست نویسی که مصححان پیشین دیوان لامعی بدانها دسترسی نداشته اند یا از آنها غفلت کرده اند، ابیات تازه ای از این شاعر کهن به دست دادیم.