تاثیر تغییر کاربری مرتع به کشاورزی بر حاصلخیزی خاک در منطقه تفتان

این پژوهش با هدف بررسی اثرات تغییر کاربری اراضی مرتعی بر خصوصیات خاک در منطقه تفتان (استان سیستان و بلوچستان) انجام شد. چهار کاربری شامل باغ، زراعت آبی (یونجه)، زراعت دیم (رهاشده) و مرتع انتخاب 0 سانتیمتری در قالب طرح کاملا تصادفی - گردید. با توجه به وسعت هر کاربری بین 4 تا 6 نمونه خاک از عمق 30 برداشت شد. برخی خصوصیات خاک شامل بافت، اسیدیته، قابلیت هدایت الکتریکی، ماده آلی، نیتروژن کل، فسفر قابلدسترس، پتاسیم قابلدسترس، کربن ناپایدار و کربنات کلسیم اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که در کاربری باغ در مقایسه با مرتع بهجز فسفر و کربن ناپایدار تفاوت معنی داری بین سایر خصوصیات خاک وجود نداشت و کربن ناپایدار و فسفر کاربری باغ بیشتر بود. در زراعت آبی نیتروژن تفاوت معنیدار با مرتع داشت، بهطوریکه مقدار نیتروژن در زراعت آبی بیشتر بود. مقایسه زراعت دیم با مرتع نشان داد که تنها هدایت الکتریکی تفاوت معنیدار داشت بهطوریکه شوری خاک در زراعت دیم بیشتر بود. تجزیه واریانس خصوصیات خاک نشان داد که بهجز فسفر، پتاسیم و کربنات کلسیم، کلیه خصوصیات خاک کاربری های مختلف باهم تفاوت معنیدار داشتند. بیشترین میزان نیتروژن، فسفر و ماده آلی در کاربری زراعت آبی اندازهگیری شد. بیشترین میزان پتاسیم و کربن ناپایدار بهترتیب مربوط به مرتع و زراعت دیم بود. بهطورکلی نتایج این تحقیق نشان داد که تغییر کاربری اراضی تاثیر معنی داری بر خصوصیات خاک دارد. هرچند نیتروژن، فسفر و کربن آلی خاک در کاربری های زراعی در مقایسه با کاربری مرتع بیشتر بود ولی تغییر کاربری بهترتیب منجر به افزایش و کاهش شوری و کربنات کلسیم گردید.