تحلیل فضایی و سطح بندی شاخص های توسعه خدمات بهداشت و درمان شهرستان های استان همدان (با استفاده از تکنیک AHP، TOPSIS و تحلیل خوشه ای)

توسعه متعادل و متوازن فضاهای جغرافیایی، نیازمند بررسی دقیق و همه جانبه مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و شناخت بهتر نیازهای جامعه و بهبود آنهاست. بنابراین امروزه، مدیریت از ارکان اصلی رشد و تعالی به شمار می رود و هرگونه ضعف و نقصان در این رکن پیامدهای زیانباری برای آن مجموعه به همراه خواهد داشت و می تواند عاملی برای افزایش شکاف بین بخش های مختلف توسعه مناطق باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت توسعه یافتگی بخش بهداشت و درمان و سطح بندی شهرستان های همدان است. رویکرد حاکم بر این پژوهش توصیفی - تحلیلی است. در این تحقیق پس از شناسایی معیارهای موثر بر توسعه خدمات بهداشت و درمان جهت اختصاص وزن به هریک از آنها با توزیع پرسشنامه ای بر اساس نظر 30 نفر از کارشناسان بخش بهداشت و درمان اقدام به وزن دهی به هر کدام از شاخص ها بر اساس فرایند تحلیل سلسله مراتبی گردید. سپس با استفاده از روش TOPSIS توسعه یافتگی شهرستان-ها در بخش بهداشت و درمان مشخص گردید. برای تحلیل داده ها و ترسیم نقشه از نرم افزارهایSPSS، EXPERT CHOICE و GIS استفاده شده است. نتایج به دست آمده از تحقیق نشان می دهد که شاخص های بهداشت و درمان در استان همدان به صورت متوازن توزیع نشده است و اختلاف زیادی بین شهرستانهای استان از نظر توسعه خدمات بهداشتی ملاحظه می شود به طوری که همدان و فامنین به ترتیب در رتبه اول و دوم و شهرستان های کبودرآهنگ و بهار از لحاظ برخورداری از شاخص های بهداشت و درمان در رتبه-های آخر قرار دارند و با توجه به اینکه موضوع سلامت از مهمترین اصول زندگی در عصر پر چالش قرن بیست و یکم می باشد، این مهم نیازمند توجه جدی مدیران و برنامه ریزان شهری و منطقه ای می باشد.