موانع نوگرایی در حوزه علمیه قم در زمان زعامت آیت الله بروجردی [1325 1340]

در دوران زعامت آیت الله بروجردی، با وجود مواجهه جدی حوزه های علمیه و جامعه مذهبی ایران با سیل اندیشه ها و نهادهای نوین غربی، گرایش به نوسازی در حوزه علمیه قم نیز افزایش یافت. نوگرایان بیشتر خواهان اصلاحات در تشکیلات، برنامه های آموزشی و نظام تبلیغی حوزه بودند و طرح های اصلاحی متعددی به آیت الله بروجردی پیشنهاد کردند. هرچند ایشان عالمی نوگرا بودو اصلاحات گسترده ای در حوزه علمیه انجام داد، به دلایلی از پذیرش برنامه پیشنهادی نوگرایان صرف نظر کرد. متن حاضر به بررسی موانع درونی و بیرونی پذیرش نوگرایی و فرایند نوسازی از سوی بخش هایی از بدنه حوزه علمیه قم می پردازد؛ موانعی که زعیم نوگرای حوزه قم را نیز در انجام برخی از امور اصلاحی، مردد ساخت و برنامه اصلاحی تهیه شده توسط علمای نوگرای حوزه را موقتا به شکست کشانید.