نقد و تحلیل خوانش ملاصدرا از شیخ اشراق در مسئله رابطه وجود و نور

این مقاله به بررسی و نقد خوانش ملاصدرا از شیخ اشراق در مسئله رابطه نور و وجود می پردازد.
در این تحقیق از روش تحلیلی توصیفی که در پژوهشهای نظری مد نظر است، بهره برده ایم.
ملاصدرا نور مورد نظر شیخ اشراق را با وجود، یکی می داند. این اعتقاد پایه ای می شود تا همه آرای شیخ اشراق را وجودی تفسیر کند؛ در حالی که دلایل چندی نشان می دهد نور مورد نظر شیخ اشراق با وجود صدرایی یکی نیست؛ دلایلی از جمله: «1. اقسام نور و وجود یکی نیست؛ 2. تقابل وجود و ماهیت با تقابل نور و ظلمت به یک نحو نیست؛ 3. تشکیک انوار با تشکیک وجود متفاوت است؛ 4. وجود در نزد شیخ اشراق اعتباری، ولی نور امری حقیقی است؛ 5. ملاصدرا خود گاهی به سعه وجود نسبت به نور اعتراف دارد؛ و...».
آنچه شیخ اشراق را به تعبیر نور می رساند، شروع فلسفه از نفس است؛ بر خلاف روش صدرا که از رویکردی عالم محورانه و در نتیجه از تمایز «وجود و ماهیت»، فلسفه خود را سامان می دهد. اگر تفاوت در شروع فلسفه را از ویژگی های تفاوتهای ساختاری دو مکتب بدانیم، هم اقتضای تفاوت در ساختار دو حکمت و هم دلایل محتوایی اشاره شده ثابت می کند نور مورد نظر سهروردی با وجود یکی نیست و در نتیجه، خوانش ملاصدرا از شیخ اشراق تاویل گرایانه است.