تاثیر مدیریت آبیاری و آرایش لاترال های آبیاری قطره ای بر عملکرد، بهره وری آب و سود خالص در کشت خیار گلخانه ای

این پژوهش طی دو فصل زراعی 1391 و 1392 در شهرستان جیرفت، با هدف بررسی تاثیر سطوح مختلف آب آبیاری و نحوه آرایش سیستم آبیاری قطره ای نواری روی خیار گلخانه ای انجام شد. آزمایش در قالب طرح کرت-های نواری دوبار خرد شده با 16 تیمار و سه تکرار با ترکیب عوامل اصلی و فرعی صورت گرفت. عامل اصلی شامل چهار آستانه پتانسیل 45 (I1)، 55 (I2)، 65 (I3) و 75 (I4) سانتی بار جهت شروع آبیاری، عامل فرعی شامل دو سامانه آبیاری به صورت آبیاری قطره ای نواری (S1) و قطره ای زیرسطحی (S2) و عامل فرعی فرعی شامل دو الگوی کارگذاری لوله آبده به صورت یک خط لوله آبده برای هر ردیف کشت (L1) و یک خط لوله آبده برای دو ردیف کشت (L2) بود. علاوه بر تعیین میزان حجم آب کاربردی، عملکرد محصول و بهره وری آب، میزان درآمد خالص و نرخ بازده نهایی با لحاظ مجموع هزینه و درآمد در هر تیمار، بر اساس روش بودجه بندی محاسبه شد. نتایج نشان داد افزایش آستانه مکش جهت آبیاری باعث کاهش تعداد دفعات آبیاری و حجم آب مصرفی شد. کمینه (36/136) و بیشینه (11/269 تن در هکتار) میزان عملکرد به ترتیب مربوط به تیمارهای I4S1L2 و I1S2L1 بود. با این وجود، تیمار I2S2L1، ضمن کاهش 7/11 درصد در حجم آب مصرفی در مقایسه با تیمار I1S2L1، تنها باعث یک درصد افت محصول شده و بیش ترین سود خالص را به همراه داشت. این در حالی است که بالاترین بهره وری آب آبیاری در تیمار I4S2L1 مشاهده شد. لذا، با درنظر گرفتن توامان صرفه جویی در مصرف آب و حفظ منافع اقتصادی کشاورزان، استفاده از روش اتخاذ شده در تیمار I2S2L1 در کشت خیار گلخانه ای در شهرستان جیرفت افزایش کارایی مصرف آب و نرخ بازده نهایی را به همراه خواهد داشت.