شناسایی QTLهای مرتبط با تحمل شوری در مراحل اولیه جوانه زنی جو

شوری یکی از اصلی ترین تنش های اسمزی است که رشد و تولید گیاهان را از طریق تغییر در تعادل یونی و اسمزی محدود می کند. به منظور مکان یابی نواحی ژنومی کنترل کننده صفات کمی (QTLS) مرتبط با تحمل به شوری در دانه جو و ارزیابی شاخص های مربوطه، آزمایشی در سال 1394 با استفاده از 72 لاین هاپلوئید مضاعف به همراه والدین آنها (استپتو و مورکس) در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با دو تکرار در سه شرایط شامل وضعیت نرمال و دو سطح شوری (100 و 200 میلی مولار NaCl) اجرا گردید. صفات مورد بررسی در این تحقیق عبارت بودند از ضریب سرعت جوانه زنی، درصد جوانه زنی نهایی، میانگین زمان جوانه زنی، شاخص میزان جوانه زنی و میانگین سرعت جوانه زنی. تجزیه QTL به روش مکان یابی فاصله ای مرکب (CIM) بر اساس میانگین در هر سه محیط انجام گرفت. در مجموع 47 عدد QTL با 5/2≤LOD برای صفات مختلف شناسایی و 7 اثر اپیستازی افزایشی × افزایشی معنی دار به دست آمد. واریانس فنوتیپی کل توجیه شده بوسیله این QTLها از 97/29 تا 15/77 درصد متغیر بود که کمترین آن برای صفت شاخص میزان جوانه زنی در شرایط تنش 200 میلی مولار و بیشترین آن مربوط به صفت ضریب سرعت جوانه زنی در شرایط نرمال بود. بیشترین 27/8=LOD برای شاخص ضریب سرعت جوانه زنی روی کروموزوم 4Hb در شرایط تنش 100 میلی مولار به دست آمد. از QTL های پایدار در هر سه محیط و نشانگرهای جفت شده با آنها در روش گزینش به کمک نشانگر (MAS) می توان برای بهبود صفات جوانه زنی در شرایط شوری پس از آزمایش و تکرار در چند سال استفاده کرد.