مقایسه خودکارآمدی و احساس تنهایی در سالمندان ساکن و غیرساکن آسایشگاه سالمندی

اهداف امروزه سالمندی به یک پدیده مهم جهانی تبدیل شده است و توجه به مسائل این مرحله یک ضرورت اجتماعی محسوب می شود. در این سن خودکارآمدی با ابعاد روانشناختی از جمله احساس تنهایی مرتبط است. سالم پیرشدن حق همه افراد بشر است و این امر بر اهمیت پدیده سالمندی و پیشگیری از مشکلات سالمندان و درنهایت ارائه بهتر مراقبت به این جمعیت آسیب پذیر می افزاید و ارتقای سطح خودکارآمدی و ابعاد روانشناختی سالمندان را از اهداف دست اندرکاران تامین سلامت جامعه قرار می دهد. این مطالعه با هدف مقایسه خودکارآمدی و احساس تنهایی در سالمندان ساکن و غیرساکن آسایشگاه های سالمندی شهرکرد انجام شده است.
مواد و روش ها این مطالعه مقطعی از نوع توصیفی-مقایسه ای بود و نمونه های موردمطالعه را 100 نفر از زنان و مردان بالای 60 سال تشکیل می دادند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه سه بخشی شامل پرسشنامه خودکارآمدی شرر و پرسشنامه احساس تنهایی استفاده شد. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از نسخه 16 نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها نتایج حاصل از داده ها نشان داد بیشتر شرکت کنندگان در هر دو گروه از نمونه های این پژوهش، زن 40 نفر (80 درصد) بودند. میانگین سنی واحدهای ساکن در خانواده 22/8±58/75 سال و در آسایشگاه سالمندی 93/7±78/77 سال بود. همچنین با توجه به نتایج، میانگین و انحراف معیار خودکارآمدی در سالمندان ساکن خانواده (48/11±76/51) بیشتر از سالمندان ساکن آسایشگاه سالمندی (26/5±44/48) بود. براساس یافته ها خودکارآمدی با وضعیت اشتغال و رضایت از اعضای خانواده در سالمندان ساکن در خانواده ارتباط معنی داری داشت. همچنین بین خودکارآمدی با گروه سنی، محل سکونت، رضایت از سرای سالمندان و احساس تنهایی با میزان تحصیلات و رضایت از سرای سالمندان نیز ارتباط معنی داری وجود داشت. نتایج نشان داد میزان تنهایی در سالمندان ساکن آسایشگاه سالمندی (01/11±36/121) در مقایسه با میزان تنهایی در سالمندان ساکن خانواده (25/24±94/120) بیشتر است. همچنین در سالمندان ساکن خانواده بین خودکارآمدی و تمام ابعاد احساس تنهایی ارتباط معکوس معنی داری وجود دارد (001/0=P).
نتیجه گیری با توجه به پایین بودن میانگین نمره خودکارآمدی سالمندان ساکن سرای سالمندان، ضرورت توجه بیشتر مسئولین خانه های سالمندی به نیازهای سالمندان و آموزش های همگانی ترویج فرهنگ نگهداری از سالمندان در کانون خانواده، از مواردبسیار مهم و اساسی است. ازاین رو همه نهادها و سازمان هایی که اهداف مهمی همچون سالمند سالم را موردتوجه قرار می دهند، باید با برنامه ریزی، آموزش و مشاوره با خانواده های دارای سالمند، گامی مهم برای رسیدن به اهداف خود بردارند. همچنین با توجه به نتایج حاصل از ارتباط خودکارآمدی و احساس تنهایی، ارزیابی خودکارآمدی به عنوان یکی از موارد تاثیرگذار در ابعاد روانشناختی افراد درنظرگرفته شود؛ زیرا تقویت خودکارآمدی، موجب مدیریت استرس و بهبود سلامت روانی خواهد شد. با توجه به نتایج حاصل از ارتباط خودکارآمدی و احساس تنهایی، ارزیابی خودکارآمدی راهی برای حمایت از خودمراقبتی سالمندان محسوب می شود؛ چراکه تقویت خودکارآمدی موجب مدیریت استرس و بهبود سلامت روانی خواهد شد.