شناسایی ظرفیت های بافت کالبدی به منظور توسعه میان افزا با استفاده از مدل های تصمیم گیری ترکیبی و GIS (مطالعه موردی: شهر اهواز)

رشد کالبدی - فضایی شهرها سبب مشکلات فراوانی از جمله اتلاف انرژی، تخریب محیط زیست، افزایش هزینه زیرساخت ها و خدمات، تغییر کاربری زمین های مرغوب کشاورزی، آلودگی هوا و آلودگی خاک، عدم تامین نیازهای ساکنان و... شده است. از رویکردهای مطرح شده در انتقاد به این مسائل می توان از رشد هوشمند، مدیریت رشد، نوشهرگرایی، شهر فشرده و توسعه میان افزای شهر نام برد. توسعه میان افزا به دنبال بهره برداری از زمین های خالی، بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده و توسعه مجدد و استفاده از ظرفیت های استفاده نشده زمین در شهر است. جهت اجرای رویکرد توسعه میان افزا در شهر ابتدا باید به شناسایی ظرفیت ها و اولویت های توسعه در شهرپرداخت. در همین راستا، در این پژوهش، هدف شناسایی اراضی و بافت های مناسب جهت توسعه میان افزا و توسعه مجدد است. تحقیق از نظر هدف کاربردی و روش تحقیق، توصیفی - تحلیلی است. ابتدا معیارهای مناسب موضوع انتخاب گردید و در محیط GIS لایه های مناسب با استفاده از نرمال سازی فازی و توابع مناسب، نرمال سازی شده اند. جهت تخصیص وزن به لایه ها، از دو مدل دیمتل و ANPاستفاده شد بدین ترتیب که روابط معیارها با استفاده از مدل دیمتل در محیط نرم افزار Excel و Matlab مشخص گردید سپس با تعیین روابط، وزن شاخص ها با روش ANP محاسبه گردید و در لایه های مورد نظر ضرب شده و از مدل ویکور جهت تلفیق نقشه ها در محیط GIS استفاده شد و نقشه نهایی اولویت بندی بافت کالبدی جهت توسعه میان افزا در پنج طبقه ارائه شده است و همچنین کاربری ها را بر اساس اولویت (با توجه به ارزش پیکسل) جهت توسعه میان افزا طبقه بندی کرده و اولویت اول با مساحت 04/26646871 مترمربع شامل کاربری هایمخروبه، صنعتی، نظامی، ورزشی، تاسیسات شهری و تجهیزات شهری می شود که در کل شهر پراکنده شده اند؛ همچنین سایر اولویت ها همانند اولویت اول در کل شهر پراکنده شده اند و فقط اولویت چهارم بیشتر در محدوده مرکزی شهر قرار دارد.