برآورد قابلیت ترکیب پذیری و اثرهای ژنی صفات زراعی در تعدادی

های اینبرد و نیز اجزای واریانس ژنتیکی برای خصوصیات مختلف زراعی است. بدین منظور 20 هیبرید حاصل از تلاقی پنج لاین از ترکیب پذیری عمومی بهتری برخوردار بودند. دو ترکیب 26R52 و × بالاترین ترکیب پذیری خصوصی را داشتند. نتایج این بررسی نشان داد که به دلیل وجود تنوع ژنتیکی در مواد ژنتیکی اصلاحی از نظر خصوصیات زراعی و وجود ترکیباتی با قابلیت ترکیب پذیری مطلوب، با اعمال روش های مبتنی بر گزینش و دورگ گیری امکان تولید هیبریدهای برتر آفتابگردان وجود دارد.تولید موفقیت آمیز ارقام هیبرید آفتابگردان نیازمند اطلاع از قابلیت ترکیب پذیری لاین خویش آمیخته نر عقیم سیتوپلاسمی با چهار لاین برگرداننده باروری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1388 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه تبریز مورد بررسی قرار گرفتند. براساس نتایج حاصل اختلاف معنی داری بین هیبریدها از نظر بیشتر خصوصیات اندازه گیری شده وجود داشت که امکان برآورد اجزای واریانس ژنتیکی از طریق روش لاین × تستر را فراهم کرد. نتایج نشان داد که صفات ارتفاع بوته، قطر طبق، وزن هزار دانه و درصد روغن تحت کنترل اثرات افزایشی بود. در صفات زمان شروع گل دهی، قطر ساقه و عملکرد دانه اثرات فوق غالبیت مشاهده شد که بیانگر کارایی گزینش و دورگه گیری به ترتیب برای اصلاح این صفات می باشد. از نظر عملکرد دانه لاین نر عقیم 52 و تستر 50R × 50R222 بالاترین ترکیب پذیری خصوصی را داشتند. نتایج این بررسی نشان داد که به دلیل وجود تنوع ژنتیکی در مواد ژنتیکی اصلاحی از نظر خصوصیات زراعی و وجود ترکیباتی با قابلیت ترکیب پذیری مطلوب، با اعمال روش های مبتنی بر گزینش و دورگ گیری امکان تولید هیبریدهای برتر آفتابگردان وجود دارد.