مهم ترین توکسین های باکتریایی دریا؛ یک مطالعه مروری

توکسین های میکروبی، ترکیبات سمی هستند که با هدف ایجاد بیماری و یا در پاسخ به سیستم ایمنی میزبان به منظور بقا، تولید می گردند. شواهد زیادی مبنی بر منشاء باکتریایی توکسین های شناخته شده دریایی مانند تترودوتوکسین، پالی توکسین، نئوسوروگاتوکسین و غیره وجود دارد. در این مطالعه مروری، مهم ترین سموم دریایی تولید شده توسط گونه های مختلف باکتری های دریایی، منشا، ساختار و مکانیسم اثر آنها بررسی شدند.
در این مطالعه مقالات نمایه شده در Pubmed، Science Direct،Google Scholar و Scirus مورد بررسی قرار گرفتند. واژگان مورد جستجو شامل باکتری، توکسین های دریایی، مکانیسم فعالیت و ساختار بودند. در مجموع از میان 120 مقاله و گزارش، با حذف موارد مشابه، در نهایت تعداد 103 مقاله ارزیابی گردید.
بیشتر توکسین های باکتریایی دریایی در یکی از گروه های نوروتوکسین ها، هپاتوتوکسین ها و سیتوتوکسین ها قرار می گیرند. این توکسین ها با انسداد کانال های سدیمی در سلول های عصبی، عمل به صورت آگونیست گیرنده های استیل کولین، مهار پمپ های غشایی، مهار فعالیت آنزیمی پروتئین فسفاتازهای نوع 1 و 2A و مهار سنتز پروتئین نقش عملکردی خود را ایفا می نمایند.
شواهد به دست آمده از مطالعات پیشین نشان می دهد که آگاهی از ساختار شیمیایی و مکانیسم عمل این توکسین ها می تواند ابزار مفیدی در طراحی داروهای جدید، درمان بیماری ها و نیز مبارزه با بیماری زایی آنها باشد.