ارزیابی رخداد احتمالی موتاسیون در ژن های سیستم ترمیم MMR در سویه های کلینیکی مقاوم و حساس مایکوباکتریوم توبرکلوزیس با استفاده از روش توالی یابی

طی سال های اخیر، بروز و گسترش مقاومت داروئی در مایکوباکتریوم توبرکلوزیس، باکتری مولد سل، این بیماری را در اولویت های سازمان بهداشت جهانی هم ردیف بیماری هایی مانند ایدز و هپاتیت قرار داده است. بررسی دقیق ژنوتیپ سویه های کلینیکی مقاوم و حساس برای غلبه بر مقاومت دارویی ایجاد شده ضرورت دارد. از میان سیستم های متعدد ترمیم تنها تعداد محدودی ژن کد کننده آنزیم های ترمیم DNAدر مایکوباکتریوم توبرکلوزیس وجود دارد. این ژنها عموما حفاظت شده اند و هر گونه تغییر در آنها احتمالا باعث افزایش رخداد موتاسیون به دلیل عدم امکان تصحیح موتاسیون های خود به خودی در سویه های حساس این باکتری می شوند. ژن های mut آنزیم های ترمیم کننده DNA را کد می کنند. در این مطالعه موتاسیون در این ژن ها و تاثیر این موتاسیون در ایجاد مقاومت داروئی توبرکلوزیس بررسی شد.
در این تحقیق از 29 نمونه کلینیکی موجود، 8 سویه حساس و 21 سویه مقاوم انتخاب و پس از سفارش پرایمرهای مناسب و انجام واکنش تکثیر دو نوع آمپلیکون شامل قطعاتی از ژن های mut T2 و mut T4 تولید و به منظور توالی یابی ارسال شد.
نتایج حاصل از واکنش زنجیره ای پرایمر نشان دهنده انتخاب مناسب پرایمرهای مورد بررسی بود. نتایج توالی یابی نشان داد در مجموع 73 درصد سویه های مقاومی که برای بررسی ژن mut T4 انتخاب شده بودند، فاقد جهش در کدون 48 ژن mut T4 و 70 درصد از سویه های مقاوم نیز فاقد موتاسیون GGA>>>CGA در محل کدون 58 از ژن mut T2 بودند.
یکی از راهکارهای غلبه بر مقاومت دارویی سل بررسی دقیق ژنوتیپ سویه های بالینی مقاوم و حساس است. نتایج این مطالعه با بررسی تغییر در توالی ژن های mut T2 و mut T4 انجام گرفت. موتاسیون در mut T2 همیشه مرتبط با موتاسیون درmut T4 است به این صورت که اولین موتاسیون ممکن است در mut T4 و پس از آن موتاسیون دوم در mut T2رخ می دهد. اهمیت این امر با بررسی پروتئین های کد شده توسط این دو ژن و حالت قرارگیری mut t4 نسبت به mut T2 در ساختار فضایی کمپلکس پروتئینی MUTHLS مشخص می گردد. نتایج مقایسه بررسی مقاومت دارویی و وجود موتاسیون در hot-spotهای ژن های mut T2 و mut T4 حاکی از کانزرو بودن ژن های مورد مطالعه در سویه های مقاوم است. هرچند در سویه های حساس این ارتباط بی معنا است.