تاثیر فاصله زمانی بین نزول قرآن و مفسر بر تفسیر

قرآن کریم، حدود چهارده قرن پیش از سوی خداوند متعال بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نازل شده و بین زمان نزول قرآن و مخاطبان فعلی و مفسران آن، فاصله زمانی ایجاد شده است. این سوال مطرح می شود که آیا این فاصله زمانی بین نزول قرآن و مفسر در فهم و تفسیر آیات موثر است یا خیر؟ نوشتار حاضر، این مساله را به عنوان یکی از مبانی تفسیر بررسی کرده است. روش تحقیق، توصیفی و تحلیلی با تکیه بر منابع کتابخانه ای است.
در این زمینه، سه دیدگاه را می توان برشمرد: 1.عدم تاثیر فاصله زمانی بین نزول قرآن و مفسر در تفسیر؛ 2. تاثیر تام فاصله زمانی در جلوگیری از فهم؛ 3. تاثیر فی الجمله فاصله زمانی در تفسیر.
دیدگاه سوم دیدگاه برگزیده است، یعنی گرچه فاصله زمانی در تفسیر موثر بوده و مفسر را در فهم آیات با مشکل جدی مواجه می سازد؛ اما مانع از فهم و تفسیر قرآن نیست، بلکه می توان از طریق دقت در قرائن داخلی آیات و بهره گیری از قرائن خارجی مانند فضای نزول به فهم روشنی از آیات دست یافت. این دیدگاه را می توان با سه مقدمه اثبات نمود: الف) مانعیت فی الجمله فاصله زمانی در تفسیر؛ ب)ضرورت آگاهی از فضای نزول در تفسیر قرآن؛ ج) امکان بازسازی فضای نزول با علم اسباب نزول و نقل های معتبر تاریخی.