تحلیل نحوی-معنایی منصوب به نزع خافض با نظر به قرآن کریم

منصوب به نزع خافض، از مسائل مهم در حوزه لزوم و تعدی است؛ اصطلاحی که غالبا در بحث مفعول به از آن سخن می گویند و مناسبت ساختاری نزدیکی با مفعول به دارد. مقاله حاضر ضمن ارائه تعریف این عنصر نحوی، به بررسی نحوی – معنایی آن می پردازد و در پی آن است که نشان دهد اساسا رابطه لفظ با معنی چگونه است و نحو زبان عربی تا چه اندازه به معنی توجه دارد. با نظر به هدف مذکور، نگارنده به بررسی کارکرد منصوب به نزع خافض در قرآن کریم پرداخته است و به این پاسخ گفته است که اساسا حذف حرف جر با چه هدفی در زبان به کار گرفته می شود و چه تاثیری بر ساخت جمله و معنای آن دارد. از آنجا که این عنصر نحوی در قرآن کریم بهترین و شایسته ترین جایگاه خود را یافته است، استناد ما به این متن شگرف و آسمانی است که اعجاز زبانی و بیانی آن بر کسی پوشیده نیست. بررسی ها نشان می دهد که توجه به سازه های نحوی در متن، به ویژه در متن حساسی چون قرآن، نقش انکار ناپذیری در نوع پیام و انتقال آن دارد و مهم ترین عامل شکل دهنده پیام در هر زبانی، ساخت های نحوی آن زبان است؛ بنابراین باید به لفظ و معنی نگاهی وحدت گرا داشت؛ معنی را باید از دل الفاظ بیرون کشید و برای بیان هر معنی، ترکیب نحوی خاصی در نظر گرفت و اگر بنابر انتخاب باشد، گرایش به معنی در تحلیل های نحوی اطمینان بخش تر از گرایش به الفاظ است.