ارزیابی آثار اقتصادی تحقیقات به نژادی پنبه تحت شرایط ریسک در پهنه های کشاورزی-اقلیمی ایران

توسعه فن آوری در کشاورزی به عنوان منبع اصلی افزایش بهره وری، مستلزم سرمایه گذاری پایدار در تحقیق و ترویج کشاورزی است. با این حال در دهه های اخیر سرمایه گذاری در تحقیقات کشاورزی کشورهای رو به توسعه کاهش یافته و نظام های تحقیقات کشاورزی بخش عمومی(دولتی) این کشورها از جمله ایران با چالش تامین مالی نیازهای پژوهشی مواجه شده اند. در چنین شرایطی تامین مالی این نوع تحقیقات مستلزم ارائه شواهد مستند از منافع آن ها به سیاست گذاران اقتصادی خواهد بود. بدون مستندسازی شفاف و متقاعدکننده منافع، تحقیقات کشاورزی حمایت مالی پایدار را کسب نخواهد کرد. از این رو تحقیق حاضر برای برآورد منافع بالقوه تحقیقات به نژادی پنبه در شرایط ریسک در پهنه های کشاورزی-اقلیمی خشک مرکزی، دشت ساحلی خزری، زاگرس جنوبی، خراسان رضوی و شمال غربی ایران انجام شده است که نتایج آن می تواند مجموعه سیاست گذاری اقتصادی کشور را برای حمایت شایسته از تحقیقات پنبه متقاعد و مجاب کند. برای انجام این تحقیق از الگوی مازاد اقتصادی پیش از اجرا استفاده شده است که می تواند خروجی های مفید و موثر برای استنتاج منافع بالقوه تحقیقات کشاورزی تولید کند. بر اساس یافته ها، تحقیقات به نژادی پنبه در همه پهنه های مورد بررسی، علیرغم عدم حتمیت و ریسک منافع آن ها در شرایط پنبه کاران، از بازده اقتصادی قابل قبول برخوردارند.به طوری که میانگین انتظاری نرخ بازده داخلی آنها با وجود ریسک و عدم حتمیت تحقیقات و فعالیت های کشاورزی در بازه 26 تا 40 درصد قرار دارند از این رو کاربست فن آوری ( بذر اصلاح شده) منتج از آن ها می تواند در افزایش تولید و عرضه محصول راهبردی پنبه و درآمد پنبه کاران نقش چشمگیری ایفا کند. این شواهد بر ضرورت حمایت و تامین مالی تحقیقات پنبه و مدیریت ریسک آن تاکید دارد.