همپایگی طبیعی و تصادفی در زبان فارسی از دیدگاه رده شناسی زبان

مقاله حاضر به هدف معرفی تمایز ساخت های همپایه طبیعی و تصادفی به بررسی همپایگی در گروه های اسمی با حرف واو آشکار یا محذوف در زبان فارسی پرداخته است. همان گونه که مشاهده شد در نوع همپایگی طبیعی چون «زن و شوهر»، «پدر مادر» همپایه های متعلق به یک سطح سلسله مراتبی معنا که دارای روابط معنایی مختلف نسبت به همند، به سبب عادت و عرف اغلب در کنارهم قرار می گیرند و یک کل مفهومی را می سازند، ولی در همپایگی تصادفی چون «مرد و کیف» هیچ گونه پیش فرضی در باهم آیی هم پایه ها در کنارهم و همچنین ترتیب آنها وجود ندارد. همچنین ضمن مشاهده امکان غالب حذف حرف عطف در همپایه های طبیعی مشاهده شد که در این نوع همپایه هیچ شکست آهنگی وجود ندارد، ولی در همپایه های تصادفی با واو محذوف، همپایه ها با شکست آهنگ یا مکث از یکدیگر جدا می شوند. همچنین نشان داده شد که می توان قائل به قرارگیری ساخت های همپایه تصادفی، طبیعی و ترکیب برروی یک طیف بود.