واکه های مرکب در زبان فارسی: یک بررسی صوت شناختی

واکه ها در بافت همخوانی به لحاظ صوت شناختی از دو جزء اصلی هدف (بسامد ثابت سازه ها) و گذر سازه ای (تغییر بسامد سازه ها) تشکیل می شوند که به ترتیب نماینده وضعیت ثابت مجرای گفتار در تولید واکه و تغییر وضعیت آن در حرکت از/ به همخوان هستند. این دو جزء در واکه های ساده و مرکب دیده می شوند، اما واکه های مرکب پیچیدگی درونی بیشتری دارند و بر اساس الگوی تغییرات بسامدی سازه ها به انواعی تقسیم می شوند. هدف پژوهش حاضر مشخص کردن اجزاء تشکیل دهنده واکه های مرکب و تقسیم بندی آنها بر اساس این اجزاء بود. بدین منظور، واکه های مرکب زبان فارسی در هجای باز تکیه بر در گفتار 14 زن و مرد فارسی زبان به شیوه لهیسته و پیترسون (1961) بررسی شدند. نتایج نشان داد که می توان واکه های مرکب فارسی را بر اساس تغییرات بسامدی سازه ها به دو گروه تک هدفه و دو هدفه تقسیم کرد. تنها این گروه آخر را می توان واکه دوگانه نامید.