بررسی تنوع ژنتیکی لاین های جهش یافته متحمل به شوری در گندم نان با استفاده از نشانگر مولکولی ISSR

به منظور بررسی اثر تیمار شوری بر برخی شاخص های بیوشیمیایی در ژنوتیپ های گندم، آزمایشی در شرایط کشت هیدروپونیک در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل دو سطح شوری (شاهد و هدایت الکتریکی شش دسی زیمنس بر متر مربع) و سه ژنوتیپ شامل دو لاین موتانت (T-67-60 و T-65-7-1) و رقم طبسی بودند. فعالیت آنزیم لیپوکسی-ژناز (LOX)، محتوی کلروفیل و شاخص مالون دی الدهید مورد بررسی قرار گرفت. با اعمال شوری میزان LOX، مالون دی الدهید و کلروفیل در ژنوتیپ های مورد مطالعه اختلاف معنی داری نشان داد. بیش ترین میزان تغییرات LOX و مالون دی الدهید، مربوط به رقم طبسی و کم ترین میزان تغییرات مربوط به لاین T-67-60 بود. با توجه به وجود همبستگی منفی میزان مالون دی الدهید و LOX با تحمل به شوری و همبستگی مثبت میزان کلروفیل با تحمل به شوری چنین به نظر می رسد، تحمل بالاتر لاین موتانت T-67-60 به شوری در مقایسه با ژنوتیپ های دیگر توجیه پذیر باشد. در واکنش زنجیره ای پلی مراز با 15 آغازگر ISSR 182 باند قابل امتیاز دهی تکثیر شد. از 15 آغازگر مورد استفاده در این تحقیق 13 آغازگر الگوی باندی واضح و تکرار پذیر تولید نمودند که بین آن ها شش آغازگر چند شکلی نشان دادند. در این میان، تعداد قطعات تکثیر شده توسط آغازگرهای مختلف متفاوت بود. بیش ترین تعداد قطعات تکثیر شده مربوط به آغازگرهای 15 و 22 با تعداد 22 باند و کم ترین تعداد قطعه تکثیر شده مربوط به آغازگر 17 با 13 باند بود. تشابه ژنتیکی ژنوتیپ های مورد بررسی با استفاده از ضریب تشابه جاکارد از 94/0 تا 96/0 متغیر بود. پایین بودن دامنه فاصله ژنتیکی میان ژنوتیپ های مورد بررسی نشان دهنده نزدیکی ژنتیکی بالای آن ها بوده و بر صحت جد والدی طبسی دلالت دارد، تنوع موجود در شدت باندها و به ویژه مشاهده باندهای جدید موید بروز جهش در لاین های مورد بررسی بود.