جداسازی و شناسایی باکتری های تجزیه کننده تولوئن از مناطق آلوده به نفت رودخانه قره سو واقع در شهر کرمانشاه

یکی از مهمترین انواع آلودگی های تهدید کننده محیط زیست، آلودگی های نفتی هستند، اصلاح زیستی یکی از روش های پاکسازی آلودگی های نفتی است که به علت مزایای متعددی نسبت به سایر روش ها همچون ارزان بودن، کارایی بالا و سازگاری با محیط زیست، در سال های اخیر بسیار مورد توجه بوده است. رودخانه قره سو نیز یکی از مناطقی است که به علت مجاورت با پالایشگاه نفت کرمانشاه، در سال های اخیر دچار آلودگی نفتی شده است؛ به طوری که زیست بوم و حیات انسانی این ناحیه و به ویژه شهر کرمانشاه را تهدید می کند. از این رو پژوهش حاضر با هدف جداسازی باکتری های کارآمد جهت تجزیه زیستی تولوئن (یکی از آلاینده های نفت خام) از مناطق آلوده به نفت رودخانه قره سو انجام شد.
بدین منظور، یک مطالعه تجربی طرحی گردید که طی آن ابتدا از آب، خاک و لجن فعال مناطق آلوده نمونه برداری شد و با استفاده از غنی سازی بر روی محیط کشت انتخابی حاوی تولوئن دو جدایه تجزیه کننده تولوئن به دست آمد. این جدایه ها با روش های ریخت شناسی کلنی، رنگ آمیزی گرم، بیوشیمیایی و توالی یابی 16 s rRna شناسایی شدند.
هر دو جدایه متعلق به گونه باکتریایی سودوموناس پوتیدا (Pseudomonas putida) بودند. سپس، با روش کروماتوگرافی گازی ثابت شد که جدایه ها توانستند تولوئن موجود در محیط کشت (با غلظت v/v % 0.5) را در مدت 72 ساعت به ترتیب به میزان %89 و %87 تجزیه نمایند. همچنین این جدایه ها قادر بودند شرایط نامساعد دمایی، پی اچ،و اسمولاریته، را تحمل نمایند. در پایان، ثابت شد که این جدایه ها قادرند در حضور دیگر آلاینده های نفتی (بنزن، اتیل بنزن، زایلن) نیز به طور کارآمد به فعالیت و رشد خود ادامه دهند.
در مجموع، نتایج مطالعه حاضر نشان دادند که جدایه ها به علت توانایی رشد در غلظت بالای تولوئن و تجزیه طیف وسیعی از آلاینده ها می توانند کارآیی بالایی برای حذف آلاینده های نفتی از محیط زیست داشته باشند.