بررسی اثربخشی آموزش گروهی امیدمحور بر ارتقای کیفیت زندگی سالمندان

اهداف رشد سریع جمعیت به ویژه در کشورهای درحال توسعه موجب بروز پدیده سالمندی شده است؛ به گونه ای که در سال های کنونی پیرشدن جمعیت به یکی از مهم ترین مسائل بهداشت عمومی تبدیل شده است. این موضوع توجه به این گروه سنی را اجتناب ناپذیر کرده است. اغلب مشکلاتی که سالمندان با آن رو به رو هستند، مشکلات جسمی و ناتوانی های حرکتی و مشکلات روحی-روانی است. از جمله مسائل روحی-روانی که سالمندان با آن مواجه می شوند، ناامیدی، افسردگی و احساس تنهایی است. روانشناسان گام های بسیاری به منظور بهبود این علایم برداشته اند؛ ولی پس از ظهور جنبش روانشناسی مثبت، نظریه پردازان و محققان به جای توجه صرف به تجارب یا ادراک های منفی به بررسی سازه هایی چون خودکنترلی، معنویت، شادی، خوش بینی و امید پرداختند. ازاین رو هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش گروهی امیدمحور بر ارتقای کیفیت زندگی سالمندان است.
مواد و روش ها مطالعه حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی سالمندان زیرپوشش مرکز روزانه سالمندان امید گلستان در شهرستان مینودشت دربرمی گرفت. در این پژوهش نمونه گیری به روش دردسترس انجام شد؛ بدین صورت که از بین 60 نفر از سالمندان مراجعه کننده و داوطلب برای شرکت در جلسات گروهی امیدمحور، 30 نفر که واجد شرایط بودند، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفره آزمایش و کنترل تقسیم شدند. به منظور گردآوری داده ها از پرسش نامه فرم کوتاه 26 سوالی کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت استفاده شد. پس از اجرای پیش آزمون، اعضای گروه آزمایش به مدت هشت جلسه 90 دقیقه ای و هفته ای یک روز آموزش گروهی امید محور را آموختند و گروه کنترل آموزشی دریافت نکردند. سپس پس آزمون برای هر دو گروه تکرار شد. به منظور تجزیه وتحلیل نتایج، از روش تحلیل کواریانس در نسخه 16 نرم افزار SPSS استفاده شد.
یافته ها نتایج نشان داد که آموزش گروهی امیدمحور کیفیت زندگی در سالمندان گروه آزمایش را به طورمعناداری افزایش داده بود (05/0P<). همچنین نتایج نشان داد آموزش بعد جسمانی، کیفیت زندگی سالمندان در گروه آزمایش را در مقایسه با گروه کنترل بهبود بخشیده بود (05/0P<). بعد روانشناختی کیفیت زندگی گروه آزمایش نیز در قیاس با گروه کنترل تفاوت معناداری داشت (05/0P<). در ابعاد محیطی و اجتماعی نیز آموزش گروهی امیدمحور توانسته است کیفیت زندگی سالمندان گروه آزمایش را در مقایسه با گروه کنترل ارتقا دهد (05/0P<).
نتیجه گیری نتایج پژوهش حاضر نشان داد آموزش گروهی امید محور، افزایش کیفیت زندگی و ابعاد آن شامل ابعاد جسمانی، روانشناختی، محیطی و اجتماعی سالمندان را در پی دارد. ازاین رو با توجه به افزایش جمعیت سالمندان در جوامع درحال توسعه از جمله ایران و لزوم توجه به سلامت جسمانی و روانشناختی این قشر می توان از روش آموزش گروهی امیدمحور برای بهبود کیفیت زندگی سالمندان بهره برد.