تحلیل مفهوم سلامت معنوی در آموزه های اسلامی

توجه اخیر جامعه پرستاری به بعد چهارم سلامت یعنی سلامت معنوی، منجر به گسترش روزافزون مطالعات در خصوص تبیین این مفهوم و نحوه ارائه خدمات پرستاری در این زمینه شده است. پرستاری در ایران، از نظر بعد شناختی در مورد مفهوم سلامت معنوی دچار کمبود و تاخیر می باشد. لذا هدف این مطالعه تبیین مفهوم سلامت معنوی از نظر آموزه های اسلامی می باشد.
مطالعه تحلیل مفهوم حاضر با رویکرد 6 مرحله ای Walker و Evant (2005) به انجام رسیده است. کلید واژه های مرتبط در متون اصیل اسلامی، فرهنگ های لغت فارسی، پایگاه های اطلاعاتی موجود با استفاده از روش تحقیق موضوعی در علوم دینی، بازیابی و انتخاب شدند. حاصل این جستجوها، شامل 16 کتاب و 32 مطالعه علمی در رشته های مختلف و 2 پایان نامه در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد بود. برای تحلیل داده ها از روش 7 مرحله ای تحلیل داده های کیفی با استفاده از نرم افزار MAXQD7استفاده شد.
مشخصات تعیین کننده سلامت معنوی شامل 4 طبقه خالق گرایی عاشقانه، عقلانیت دینی، وظیفه گرایی و آخرت نگری می باشد. پیش آیندهای سلامت معنوی سه طبقه درک نظام دو بعدی، درک کرامت روحانی، درک مختار بودن و پیامدهای سلامت معنوی به صورت 5 طبقه «خلیفه گری، طهارت دائمی فراگیر، تعادل روحی- روانی و رفتاری، جاودانگی و معنی گرایی دائم» می باشد.
نتیجه گیری کلی: سلامت معنوی بر اساس آموزه های اسلامی متفاوت از فرهنگ ها و مذاهب دیگر می باشد. لذا ارائه دهندگان سلامتی باید به این مهم، براساس فرهنگ بومی توجه نمایند.