وضعیت موجود و ارائه راهکارهای بهبود کمی و کیفی خشک میوه های ایران

پژوهشی برای بررسی وضعیت موجود و ارائه راهکار برای بهبود کمی و کیفی میوه های مهم خشکباری (بادام، گردو، پسته و فندق) در سطح کشور انجام شد. نخست استان های مهم میوه خیز کشور و شهرستان های عمده تولید کننده این محصول ها، بر اساس آمارهای وزارت جهاد کشاورزی تعیین شد و سپس پرسشنامه هایی برای دریافت اطلاعات لازم برای چهار محصول یاد شده تکمیل گردید. در این پرسشنامه ها، تمام جنبه های کشت، داشت و برداشت محصول مورد پرسش قرار گرفت و اطلاعات لازم از مراکز تحقیقاتی مربوط، جمع آوری شد. در این پژوهش، استان های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، اصفهان، تهران، چهارمحال و بختیاری، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، خراسان شمالی، فارس، کردستان، کرمان، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، مازندران، مرکزی، همدان و یزد مورد بررسی قرار گرفتند. بررسی اطلاعات جمع آوری شده و واکاوی داده ها نشان داد که با وجود تنگناهای زیاد در کشت و عمل آوری محصول های مورد نظر در این طرح، به ویژه وجود خطر سرماهای اوایل بهار که اغلب محصول درختان زودگل، مانند بادام، گردو و فندق را تهدید کرده و زیان های زیادی را به بار می آورد، میانگین عملکرد در هکتار برخی از این محصول ها نه تنها با میانگین عملکرد در هکتار شماری از کشورهای عمده تولید کننده این محصول ها در اروپا برابری می نماید، بلکه در مواردی از آن ها برتری دارد. بر اساس گزارش FAO در سال 2006 یعنی سال انجام این بررسی، میانگین عملکرد در هکتار بادام در ایران در سال 1384 معادل 84/0 تن، در فرانسه 25/4 تن، در ترکیه 84/1 تن و در اسپانیا 33/0 تن می باشد. به همین ترتیب میانگین عملکرد در هکتار گردو در ایران 31/2 تن، در فرانسه 66/1 تن، در ترکیه 85/1 تن و در اسپانیا 34/3 تن می باشد. در همین رابطه میانگین عملکرد در هکتار پسته و فندق در ایران به ترتیب 63/0 تن برای پسته و 13/1 تن برای فندق، در فرانسه 49/2 تن برای فندق، در ترکیه 79/0 تن برای پسته و 01/1 تن برای فندق و در اسپانیا 00/1 تن برای فندق گزارش شده است. در این مقاله، تمام موارد یاد شده واکاوی شده و مورد بحث قرار گرفتند و همچنین راهکارهایی برای بهبود کمی و کیفی محصول های مورد آزمایش، ارائه شده است.