بررسی اپیدمیولوژیک خوددرمانی و عوامل مرتبط با آن در بین مراجعه کنندگان به داروخانه های سطح شهر بیرجند در سال 93-1394

امروزه پیشرفت های علمی و صنعتی در زمینه پزشکی و داروسازی، امکان دسترسی به انواع داروها را فراهم آورده است. چنانچه این دسترسی با نظارت صحیح همراه نباشد، می تواند موجب مصرف خودسرانه داروها گردد. مطالعه حاضر با هدف تعیین اپیدمیولوژی خوددرمانی و عوامل مرتبط با آن در مراجعه کنندگان به داروخانه های سطح شهر بیرجند انجام شد.
روش تحقیق: این مطالعه توصیفی-تحلیلی، به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی بر روی 944 نفر از مراجعه کنندگان به داروخانه های شهر بیرجند در زمستان و بهار 1393-1394 انجام شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه روا و پایا جمع آوری شد. داده ها پس از ورود به نرم افزار SPSS (ویرایش 19)، با کمک آزمون های آماری Chi-Square، t-test مستقل، Mann– Whitney، Kruskal– Wallis و Tukey در سطح معنی داری 05/0P< تجزیه و تحلیل شدند.
میانگین سنی افراد شرکت کننده 8/10±8/32 سال بود. 5/84% از افراد مصرف خودسرانه دارو را بیان کردند که 58% آنها مرد بودند. بیشترین مصرف خودسرانه مربوط به داروهای سرماخوردگی و حساسیت (4/61%) و مسکن ها (9/43%) بود. در بین شرکت کنندگان در مطالعه، 33% آنها عدم دسترسی به پزشک، 5/44% آنها دسترسی راحت به دارو توسط داروخانه و 6/30% آنها تجویز نسخه مشابه از سوی پزشک را از مهمترین دلایل مصرف نابجای دارو عنوان کردند.
مصرف نابجای دارو در جامعه مورد مطالعه بسیار بالا بوده که عمدتا، در دسته داروهای سرماخوردگی، مسکن و آنتی بیوتیک می باشند. دسترسی آسان به دارو در داروخانه ها، احتمالا مهم ترین عامل خوددرمانی محسوب می شود.