تاملی در نظریه ریزشی - چرخشی ابن خلدون از منظر مدرنیته سیاسی

مقاله ی حاضر تلاش می کند به تحلیل نظری این مسئله بپردازد که آیا نظریه ی چرخشی-ریزشی ابن خلدون در باب دولت ازمنظر مدرنیته ی سیاسی، توان تبیین مکانیسم و دینامیسم دولت را دارد؟ برای پاسخ به این سئوال، ابتدا برمبنای پاره ای از ره یافت های نظری موجود در زمینه ی مدرنیته ی سیاسی، خواص و کارکردها و مفاهیم موجود در گفتمان سیاسی مدرن، معرفی شده و سپس این بررسی با آرای ابن خلدون و گفتمان سیاسی او به مواجهه نهاده شده است. نگارنده برمبنای این تحلیل نظری نشان داده است که از آن جایی که آرای ابن خلدون به عنوان یک نظام حقیقت، برساخته ی شرایط و اقتضائات جامعه ی زمان خود است و در چهارچوب اجتماعی، سیاسی و اقتصادی خاصی پرورش یافته است، به لحاظ نظری عموما و از جنبه های معرفت شناسی و انسان شناسی خصوصا، کفایت و توانایی لازم را برای تبیین تحولات و دگردیسی دولت مدرن ندارد و بنابراین تلاش پاره ای از جریان های فکری و بعضا ایدئولوژیک جهت تسری و تعمیم آرای او به دولت مدرن امروزین، جز اتلاف و هدر دادن وقت و توان برنامه های تحقیقاتی در باب مدرنیته و جامعه ی جدید نخواهد بود.