اسطوره اسطوره شناسی

رولان بارت از اسطوره شناسی به عنوان ابزاری برای رمزگشایی از ابعاد متفاوت زندگی روزمره و فرهنگ عامه استفاده می کند. گرچه نگاه نکته بین بارت در تحلیل ابعاد مذکور، تحسین برانگیز است، اما مهم روشی است که وی را قادر می کند تا بتواند از دلالت های پنهان پیش پاافتاده ترین و جزئی ترین مسایل زندگی روزمره اسطوره زدایی کند. سپس دیگران نیز این روش را به کار گرفته و تاثیر مهمی در حوزه پژوهش های فرهنگی گذاشته اند. در مقاله حاضر، نقد روش مورد استفاده رولان بارت در اسطوره شناسی مورد توجه است. برای این کار، از آرای ژاک لکان و اسلاوی ژیژک استفاده شده است. بارت مقاله اسطوره در عصر حاضر را که در آن به تفصیل، روش و بینش مورد نظرش را توضیح داده است، با بیان تناقضی پایان می بخشد که اسطوره شناسی قادر به حل آن نیست: اسطوره شناسی از ارائه کلیت ابژه ناتوان و مدام بین ابژه و رمزگشایی از آن در نوسان است. این تناقض برای بارت قابل حل نیست و باعث می شود که تحلیل اسطوره شناسانه به درک نااستوار از واقعیت منجر شود. ظاهرا راه حل این تعارض، استفاده از مفهوم ناخوداگاه است؛ مفهومی که بارت آگاهانه آن را از تحلیلش حذف می کند. وساطت ناخوداگاه به عنوان گفتمان دیگری می تواند از محدودیت های دوگرایی شعر (کیفیت طبیعی چیزها) و ایدئولوژی (کیفیت رازآلود چیزها) فراتر رود و پشتوانه نهایی نقد ایدئولوژی را نقطه فراایدئولوژیکی قرار دهد که برای منتقد این امکان را فراهم می کند تا محتوای طبیعی و بی واسطه تجربه را به عنوان پدیده ایدئولوژیک رد کند.