تعارض دیدگاه منطق دانان سینوی با ابن سینا در تعیین جهت نتایج مختلطات شکل اول

فعلیت صغری از شروط انتاج مختلطات شکل اول است که بیش تر منطق دانان، از جمله ابن سینا، در بسیاری از آثار خود بدان پای بندند. ابن سینا در مبحث مختلطات شکل اول فقط در دو موضع (صغرای ممکنه خاصه با کبرای وجودیه و صغرای مطلقه خاصه با کبرای موجبه ضروریه)، جهت نتیجه را تابع کبری ندانسته است. در حالی که بنا بر رای خواجه طوسی مواضع دیگری نیز وجود دارد که نتیجه تابع کبری نیست. خواجه کبرای وصفیه (یکی از دو مشروطه عامه یا خاصه یا یکی از دو عرفیه عامه یا خاصه) را نیز به این مواضع می افزاید. با تفحص در آثار منطق دانان سینوی تعداد این مواضع به 42 ضرب می رسد. اگرچه منطق دانان در تعیین جهت نتیجه 31 ضرب از این ضروب اتفاق نظر و در تعیین جهت نتیجه 11 ضرب باقی مانده اختلاف نظر دارند، اما هیچ یک از آنان نتیجه این 11 ضرب را تابع کبری ندانسته اند. پژوهش حاضر به بررسی 31 ضرب یادشده و ضوابط و ادله منطق دانان در باب جهت نتیجه آن ها می پردازد.