بررسی تعداد درختان در اولین طبقه قطری به منظور دستیابی به پایداری توده های راش در اجرای جنگل شناسی نزدیک به طبیعت (مطالعه موردی: جنگل شموشک استان گلستان)

بررسی و پایش عرصه هایی که در آنها دخالت های جنگل شناسی در طول حداقل یک دهه انجام شده و مقایسه مشخصات کمی و کیفی آنها با توده هایی که در آن ها دخالت صورت نگرفته است می تواند راهنمای مناسبی جهت برنامه ریزی در گردش های بعدی باهدف مدیریت بر اساس جنگل شناسی نزدیک به طبیعت بوده و پایداری توده را تضمین نماید. بررسی حاضر، باهدف مطالعه ساختار طبیعی توده های راش با تاکید بر تعداد پایه در اولین طبقه قطری(10n) به عنوان نمادی از پایداری درازمدت توده ها و برنامه ریزی در جهت وجود تعداد کافی این طبقه در عرصه های جنگلی انجام شد.
تحقیق حاضر با توجه به هدف فوق در قطعات 128 (مدیریت نشده) و 127 (مدیریت شده) سری یک حوضه آبخیز جهان نمای گرگان انجام گردید. در این تحقیق به طورکلی در هر قطعه تعداد 5 پلات،100 آری (مجموعا 10 پلات یک هکتاری) به روش تصادفی سیستماتیک به شکل مربع برداشت گردید. سپس با استفاده از روش آماربرداری صد در صد کلیه درختان با قطر بیشتر از 5 سانتیمتر در داخل قطعات نمونه برداشت شد. جهت بررسی ساختار توده و همچنین میزان زادآوری، در وسط هر پلات، ترانسکتی به ابعاد 10×100 متر در دو جهت تعبیه شد،در مرحله بعد ارتفاع کلیه درختان موجود در ترانسکت و سایر مشخصه ها مانند وضعیت تاج پوشش و کیفیت تنه درختان در فرم های مربوطه ثبت شد. سپس در داخل هر ترانسکت جهت بررسی زادآوری و نهال ها، در فواصل 15 متر یک میکرو پلات 3×3 متر پیاده گردید.
نتایج نشان داد اختلاف معنی داری بین میانگین قطر، ارتفاع و همچنین میزان زادآوری در دو قطعه مطالعه شده وجود دارد. قطعات موردمطالعه ازنظر تعداد در اولین طبقه ی قطری (10N) دارای اختلاف معنی داری هستند. فراوانی تعداد در اولین طبقه ی قطری در قطعه ی مدیریت شده تقریبا 7 برابر قطعه ی مدیریت نشده است (فراوانی گونه ی راش در قطعه ی مدیریت شده 5/4 برابر قطعه ی مدیریت نشده) است. تعداد نهال ها در قطعه ی مدیریت شده 3 برابر قطعه ی مدیریت نشده است بنابراین در قطعه ی مدیریت شده نهال های بیشتری از گونه ی راش برای رسیدن به مرحله ی شل و خال گروه وجود دارد.
نتایج حاصل از این مطالعه نشان داده به لحاظ ساختاری ، تعداد درختان در اولین طبقه ی قطری در توده مدیریت شده بیشتر از توده مدیریت نشده بوده است ازاین رو دخالت های مدیریتی به لحاظ کمی و کیفی با اهداف طرح جنگلداری مطابقت داشته و توده را به سمت جنگل دانه زاد نامنظم هدایت نموده است و در صورت انجام و تکرار منظم عملیات پرورشی می تواند استمرار پایداری توده های جنگلی با حضور وسیع گونه های کلیماکس (مانند راش) را در درازمدت به همراه داشته باشد.