بررسی پایداری جو سردسیر (Hordeum vulgare L.) با استفاده از روش های آماری چندمتغیره

در این مطالعه بیست رقم جو زراعی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در هشت منطقه سردسیر ایران شامل اراک، اردبیل، همدان، جلگه رخ (یکی از بخش های شهرستان تربت حیدریه)، کرج، مشهد، تبریز و میاندوآب و به مدت دو سال زراعی (90-1389) مورد بررسی قرار گرفتند. بعد از انجام تجزیه مرکب و تایید وجود اثر متقابل ژنوتیپ × محیط، همگنی هریک از مناطق با تست بارتلت تایید شد. بیشترین مقدار عملکرد را ژنوتیپ های EC86-14 و EC88-08 به خود اختصاص داده اند. در این تحقیق از دو روش آماری چند متغیره AMMI و GGEBiplot برای بررسی پایداری ژنوتیپ ها استفاده شده است. با بررسی بای پلات مدل اول تجزیه امی(AMMI_1) مشخص شد ژنوتیپ های G14وG4 دارای بیشترین مقدار پایداری در عملکرد با توجه به اولین مولفه معنی دار شدند. مطالعه بای پلات مدل دوم تجزیه امی (AMMI_2) نشان داد که ژنوتیپ های G1،G3 و G10 دارای پایداری عمومی بالا و ژنوتیپ های G8 وG2 با مکان E7 (تبریز) و ژنوتیپ های G16، G5 و G18 با مکان E6 (مشهد) دارای پایداری خصوصی مطلوبی می باشند. بای پلات چند ضلعی حاصل از روشGGEBiplot مشخص نمود که هر کدام از محیط های E1 (اراک)، E5(کرج) و E7 (تبریز) و نیزمحیط های E2 (اردبیل)، E4 (جلگه رخ) و E8 (میاندوآب) یک ابر محیط ایجاد نموده اند و نیز محیط E8 (میاندوآب) دارای نزدیک ترین فاصله به محیط ایده آل فرضی است. در میان ژنوتیپ ها نیز ژنوتیپ های G7وG19 با کمترین فاصله از خط پایداری، ژنوتیپ هایی با پایداری بالا شناخته شده اند.