آسیب های تروماتیک ناشی از سقوط در سالمندان مراجعه کننده به بخش اورژانس؛ یک مطالعه اپیدمیولوژیک

سقوط و صدمات ناشی از آن از مشکلات مهم سالمندان در سراسر جهان محسوب شده و افزایش بار مالی و مراقبتی قابل توجهی را برای سیستم های بهداشتی و درمانی بدنبال دارد. در راستای دستیابی به اطلاعات صحیح جهت برنامه ریزی های پیشگیرانه و یا درمانی دقیق تر، مطالعه حاضر با هدف بررسی اپیدمیولوژیک آسیب های ناشی از سقوط در سالمندان مراجعه کننده به بخش اورژانس طراحی شده است.
پژوهش حاضر یک مطالعه مقطعی گذشته نگر می باشد که طی سال های 93- 1392 بر روی سالمندان مراجعه کننده بدنبال سقوط به بخش اورژانس، بیمارستان امام رضا، مشهد، ایران، انجام شده است. نمونه گیری به روش سرشماری و شامل تمامی بیماران با سن 60 سال و بالاتر بود. اطلاعات دموگرافیک، ویژگی های حادثه، طول مدت بستری، نوع آسیب و شکستگی، تعداد دفعات مراجعه و پیامد نهایی بیماران با استفاده از آماره توصیفی گزارش گردید.
1033 بیمار با میانگین سنی 07/9 ± 37/73 (دامنه سنی بین60 تا 106سال) در طی مدت دو سال مورد مطالعه قرار گرفتند. از این بین 8/64 درصد زن و بقیه مرد بودند و نسبت جنسی زن به مرد 83/1 بود (5/69 درصد متاهل). میانگین سنی خانم های آسیب دیده (89/8 ± 07/73) تفاوت معنی داری با میانگین سنی مردان آسیب دیده (36/9 ± 92/73) نداشت (156/0=p). بیشتر آسیب دیدگان (6/56 درصد) در گروه سنی 74-60 سال قرار داشتند. وقوع حادثه در فصل تابستان (6/29 درصد) و در ماه شهریور بیشتر از سایر زمان ها بود. متوسط طول مدت بستری 96/6 ± 05/5 روز (دامنه مدت بستری از یک ساعت تا 98 روز) بود. بیشترین تعداد روز بستری به دلیل شکستگی فمور بود. متوسط تعداد مراجعه مجدد در بین زنان (84/0 ± 34/1) و مردان (43/1± 48/1) تفاوت معنی داری نداشت (078/0=p). بررسی مکان های سقوط نشان داد که در 6/73 درصد موارد سقوط از سطح همتراز، 23 درصد سقوط از ارتفاع و 7/2 درصد نیز سقوط اشیاء روی سالمند و بقیه موارد نامشخص بود. 7/65 درصد از زنان سقوط را از سطح همتراز و 9/78 درصد مردان سقوط اشیاء روی سالمند را تجربه نموده بودند (001/0 >p). در بررسی نوع شکستگی به تفکیک جنسیت به ترتیب شکستگی فمور (4/34 درصد)، شکستگی ساعد (34 درصد) و شکستگی شانه (9/8 درصد) در زنان و در مردان به ترتیب شکستگی فمور (3/48 درصد)، شکستگی ساعد (7/13 درصد) و بعد از آن شکستگی ساق (6/10 درصد) شایعترین علل شکستگی بوده اند (001/0 > p). در مجموع 7/2 درصد از موارد سقوط منجر به فوت شده بود. بررسی میانگین سنی بین افراد زنده مانده (97/8 ± 20/73) و فوت شده (50/10 ± 57/97) نشان دهنده تفاوت معنی دار بین این دو گروه بود (001/0 > p). اغلب فوت شدگان در گروه سنی 75-89 سال (50 درصد) و در میان مردان (6/53 درصد) بوده اند.
بر اساس یافته های مطالعه حاضر بیشترین موارد سقوط در سالمندان مربوط به خانم های متاهل با متوسط سنی 73 سال، در فصل تابستان (ماه شهریور)، به دنبال سقوط همتراز و بین ساعات 18 -13اتفاق افتاده بود. شایعترین آسیب ناشی از سقوط در سری حاضر شکستگی اندام فوقانی و تحتانی بود و میزان مرگ و میر ناشی از سقوط 7/2 درصد گزارش گردید.