استفاده از GIS در بهینه سازی برنامه ریزی آبیاری از سدهای مخزنی

با توجه به بحران کمبود آب و خشکسالی هایی که در سال های اخیر در کشور رخ داده است برنامه ریزی جهت مدیریت بهینه استفاده آب در مصارف مختلف امری لازم و ضروری است. بخش کشاورزی از بخش هایی است که بیشترین مصرف آب شرب در آن اتفاق می افتد و درعین حال بیشترین میزان هدر رفت آب نیز مربوط به آن است. به طوری که گفته می شود حدود 60 درصد آب شرب در بخش کشاورزی هدر می رود و به استفاده گیاه نمی رسد. ازآنجایی که مسئله برنامه ریزی آبیاری زمین های کشاورزی اصولا یک مسئله مکانی بوده و به اطلاعات مکانی همچون محل و موقعیت زمین، موقعیت کانال های انتقال و... مربوط است، می توان از قابلیت های سیستم های اطلاعات مکانی (GIS) در برنامه ریزی بهتر و موفق تر آن بهره برد. در این مقاله با استفاده از قابلیت های بهینه سازی در GIS، برنامه آبیاری زمین های کشاورزی از سدهای مخزنی را طوری تنظیم کرده ایم که هم نیاز کشاورزان تا حد توان پوشش داده می شود و هم میزان پرتی آب حداقل می شود. برای این منظور هم مسیر حرکت آب در شبکه کانال ها به حداقل می رسد و هم آبیاری زمین های تحت یک کانال به صورت همزمان انجام می گیرد. در مواردی که آب موجود در مخزن سد کافی نباشد، روش تعیین الگوی کشت بهینه با استفاده از روش AHP ارائه شده است. روش ارائه شده در این مقاله در یک مطالعه موردی در شبکه آبیاری سد گلستان پیاده سازی و مورد ارزیابی قرارگرفته است.