ارزیابی کارایی مدل های بارش- رواناب AWBM، Sacramento و تانک در شبیه سازی رواناب رودخانه ارازکوسه حوضه آبخیز گرگان رود استان گلستان

با توجه به دامنه وسیع مدل های هیدرولوژیکی موجود، بررسی کارایی مدل ها برای اهداف مختلف مدیریتی ضروری است. مدل هایی که در عین سادگی ساختار و با حداقل ورودی، نتایج قابل قبولی ارائه دهند، می توانند به عنوان ابزاری کارامد در خدمت مدیر حوضه آبخیز باشند؛ ازاین رو هدف از این تحقیق، ارزیابی عملکرد نسبی مدل های بارش- رواناب یکپارچه و مفهومی AWBM، Sacramento و تانک در شبیه سازی رواناب روزانه ایستگاه هیدرومتری ارازکوسه حوضه آبخیز گرگان رود استان گلستان است. در تمامی مدل ها، شبیه سازی به صورت خودکار و در دوره زمانی واسنجی پنج ساله (1988-1984) و اعتبار سنجی چهارساله (1995-1992) صورت گرفت. ارزیابی دقت مدل ها با شاخص های آماری ضریب تبیین (R2)، ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) و ضریب کارایی نش- ساتکلیف (ENS) نشان از موفقیت آمیز بودن تمامی مدل ها در شبیه سازی رواناب روزانه دارد. نتایج آماری و نموداری نشان داد که مدل Sacramento با شاخص 677/0= ENS، 565/4= RMSEو 823/0= R2در طی دوره واسنجی و 669/0= ENS، 905/7= RMSE و 719/0= R2 در طی دوره اعتبارسنجی دارای بهترین کارایی در بین سایر مدل هاست. در تمام مدل ها، شبیه سازی در طی دوره واسنجی نسبت به دوره اعتبارسنجی از دقت بیشتری برخوردار است. همچنین مدل ها مقادیر کمینه و متوسط جریان را با دقت قابل قبولی شبیه سازی کرده اند و با وجود شبیه سازی خوب مقادیر اوج جریان، نتایج نشان می دهد مدل های مورد نظر نمی توانند تمام پیک ها را به خوبی شبیه سازی کنند. ازآنجا که این مدل ها به داده های ورودی زیادی نیاز ندارند، می توان از این مدل ها با توجه به نیاز در ارتقای سطح مدیریت منابع آب استفاده کرد.