مقایسه روش های مختلف زمین آمار برای برآورد بارندگی در حوزه آبخیز حاجی قوشان

به دلیل کمبود ایستگاه های اندازه گیری بارندگی و وسیع بودن حوزه های آبخیز، روش های تحلیل مکانی بارش از اهمیت زیادی برخوردارند. روش های متفاوتی برای برآورد متوسط بارندگی مانند روش های ریاضی و تیسن وجود دارد، ولی به وسیله این روش ها موقعیت و آرایش داده ها و همبستگی بین آن ها در نظر گرفته نمی شود که برای این منظور می توان از روش های زمین آمار استفاده نمود. در این مقاله 22 ایستگاه هواشناسی در داخل حوضه و اطراف آن با طول دوره آماری مشترک 30 ساله انتخاب و روش های زمین آمار شامل کریجینگ ساده، کریجینگ معمولی، کوکریجینگ ساده، کوکریجینگ معمولی، کوکریجینگ معمولی استاندارد شده و میانگین متحرک وزنی به صورت عکس فاصله با توان یک تا پنج به منظور برآورد مکانی بارندگی ماهانه، سالانه و حداکثر بارندگی 24 ساعته در حوزه آبخیز حاجی قوشان در شمال شرقی ایران مورد استفاده قرار گرفت. برای این منظور داده های بارش با روش های مختلف برازش داده شد و درنهایت با استفاده از روش اعتبارسنجی حذفی، با حذف تک تک ایستگاه ها مقادیر بارش آن ها تعیین و با مقادیر برآوردی مقایسه گردید. نتایج حاصل نشان داد که برای بارش سالیانه در منطقه مورد مطالعه، روش کریجینگ معمولی با میانگین مطلق خطای برآورد 26/34 و برای بارش ماه های مختلف و همچنین بارش حداکثر بارندگی 24 ساعته، روش معکوس فاصله وزنی با توان 5 مناسب ترین روش و در رابطه با مدل واریوگرام، مدل گوسی برای تحلیل داده های ماهانه و سالانه و حداکثر بارندگی 24 ساعته مناسب تشخیص داده شد.