بررسی عوامل موثر بر آگاهی از حقوق اساسی؛ نمونه پژوهی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد

حقوق اساسی دربردارنده ملاک هایی است که اعضای جامعه را توانا می سازد تا به استناد بدان در برابر دست اندازی های دولت، مقاومت کنند؛ اما آنچه ایجادکننده این توانایی در میان اعضاء جامعه است، نه وجود آن به صورت مجموعه قوانین مصوب تحت لوای قانون اساسی، بلکه آگاهی بدان ها است. آگاهی به حقوق اساسی سدی در برابر تمامیت خواهی دولت است. این آگاهی در خلا شکل نمی گیرد و نظریه پردازان متغیرهای مختلفی را به عنوان ایجادکننده و افزایش دهنده آگاهی از حقوق معرفی کرده اند. بنابراین، هدف این پژوهش که به روش پیمایش صورت گرفته است، در گام اول سنجش میزان آگاهی از حقوق اساسی و در گام بعد شناسایی عوامل موثر بر آن است. متغیر اصلی تحقیق، سرمایه اجتماعی است که نظریه پردازان معتقدند از طریق بهبود کمیت و کیفیت اطلاعات افراد، بالابردن سرعت گردش آن میان شبکه اجتماعی فرد و کاهش هزینه مبادله این اطلاعات، بر آگاهی افراد تاثیر می گذارد. همچنین متغیرهای تساهل سیاسی، تساهل مذهبی، حضور در حوزه عمومی ، نظریه آموزش رسانه ای، در کنار متغیرهای زمینه ای سن، جنسیت، وضعیت تاهل، پایگاه اقتصادی-اجتماعی و مقطع تحصیلی، به عنوان متغیرهای مستقل انتخاب گردیدند. نتایج حاصل نشان می دهد که آگاهی از حقوق در جامعه مورد بررسی از وضعیت مناسبی برخوردار نیست. همچنین، نتایج حاصل از معادله ساختاری مشخص می سازد که بیشترین سهم را در آگاهی از حقوق اساسی به ترتیب سرمایه اجتماعی با ضریب 40، تساهل مذهبی با ضریب 33 و تساهل سیاسی با ضریب 29 دارا هستند.