میراث فکری بوردیو در جامعه شناسی ایران

بی شک بروز علمی درخشان اندیشمندان اجتماعی زمینه گسترش نظریات آن ها در سایر نقاط جهان را فراهم کرده و این امر موجب توسعه دانش جامعه شناسی می شود. پیربوردیو بدون تردید یکی از بزرگ ترین جامعه شناسان قرن بیستم است. آثار او از چارچوب متعارف جامعه شناسی فراتر می رود. آثاری که در طول سه دهه اخیر تولید شده و مجموعه نظری و تحقیق جامعه شناختی پرثمری را تشکیل می دهد. گستره و عمق آثار و حتی شمار بزرگ آن ها (بیش از30 کتاب و 400 مقاله و سخنرانی) به حدی است که از بوردیو شخصیتی صاحب‫نفوذ خارج از فرانسه پدید آورده و در حال حاضر سخن از «بوردیوی جهانی» است. از سویی دیگر پس از گذشت 15سال از درگذشت بوردیو، اندیشمندان با بیان انتقادات، سعی در بازنگری، اصلاح و تکمیل نظریات او داشته اند و این موضع گیری در مجامع و منابع علمی باعنوان «پسابوردیو» مطرح شده است. سابقه تحقیق حاضر معرف شناسایی بیش از ده کتاب فارسی و 25 کتاب انگلیسی در بخش مطالعات نظری بوردیو بوده است. علاوه برآن به شناسایی و معرفی نقش بوردیو درجامعه شناسی کشورهای مختلف (روسیه، چین، امریکا، کانادا و استرالیا) و منطقه ای (قاره های آفریقا، آمریکای لاتین و خاورمیانه) و درنهایت در سطح جهانی و بین المللی پرداخته است. اهداف مقاله حاضر عبارت اند از: 1. چیستی میراث فکری بوردیو، 2. ظهور و بروز میراث فکری بوردیو در نشر کتاب و حوزه های نظری در جامعه شناسی ایران، 3. ظهور و بروز میراث فکری بوردیو در حوزه های پژوهشی و تحقیقاتی درجامعه شناسی ایران.
میراث فکری بوردیو در دو حوزه نظری و پژوهشی در جامعه‫ شناسی ایران تجلی داشته است. موج اول این تاثیر در شکل ترجمه کتاب ها و مقالات بوردیودر مجلات علمی در ایران در اوایل دهه 80 خود را نمایان کرده و به طور هم زمان، تاثیر اندیشه های جامعه شناختی بوردیو در تحقیقات تجربی مشاهده شده است. مقاله حاضر سعی در بررسی تاریخی تاثیر اندیشه های بوردیو در جامعه شناسی ایران در دو حوزه مطالعات نظری و تحقیقات تجربی (با تکیه بر سه موضوع سرمایه اجتماعی، سبک زندگی و سرمایه فرهنگی) طی دهه 80 و90 خواهد داشت. اطلاعات تحقیق شامل کلیه مقالات ثبت شده تا تابستان 1395 پایگاه های اطلاع رسانی اینترنتی «مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی» و «بانک اطلاعات نشریات کشور» و همچنین «پایگاه های الکترونیکی متعدد مجلات علمی پژوهشی» بوده است. نتایج نهایی پژوهش «گزارش گونه» معرف آن است که تعداد 500 مقاله در زمینه «سرمایه اجتماعی»، 202 مقاله درخصوص «سبک زندگی» و 61 مقاله در زمینه «سرمایه فرهنگی» در مجلات علمی پژوهشی ایران طی سال های 95-1380 منتشر و ثبت شده که بیانگر بخش مهمی از تاثیر میراث فکری بوردیو در جامعه شناسی ایران بوده است.