بررسی تاثیر ورمی کمپوست و کودهای زیستی بر ترکیب های اسانس بادرنجبویه (Melissa officinalis L.) در شرایط تنش خشکی

تاثیر ورمی کمپوست و کودهای زیستی محرک رشد، بر ترکیب های اسانس بادرنجبویه (Melissa officinalis L.) در شرایط مختلف آبیاری در آزمایشی به صورت کرت های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل آبیاری در دو سطح (60 و 100% ظرفیت زراعی)، ورمی کمپوست در سه سطح (0، 5 و 10 تن در هکتار) و کودهای زیستی محرک رشد گیاه در چهار سطح (سودوموناس فلورسنت، ازتوباکتر + آزوسپیریلیوم، ازتوباکتر + آزوسپیریلیوم + سودوموناس فلورسنت و شاهد) بود. ترکیب های مورد بررسی شامل سیترونلال، نرال، ژرانیال، بتا- کاریوفیلن و متیل سیترونلات بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل آبیاری×ورمی کمپوست بر سیترونلال در سطح 1% و بر ژرانیال و متیل سیترونلات در سطح 5% معنی دار بود. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که تحت تنش خشکی (60% ظرفیت زراعی) بیشترین مقدار سیترونلال، ژرانیال، نرال و بتا-کاریوفیلن تحت تنش خشکی (60% ظرفیت زراعی) و کمترین میزان این ترکیب ها در شرایط بدون تنش خشکی (100% ظرفیت زراعی) بدست آمد. اما بیشترین میزان متیل سیترونلات در 100% ظرفیت زراعی و کمترین مقدار آن تحت تنش خشکی مشاهده شد. همچنین، بیشترین مقدار سیترونلال (7/47%) با مصرف 10 تن در هکتار ورمی کمپوست و کمترین میزان آن (45%) در تیمار شاهد حاصل گردید. بیشترین مقدار بتا-کاریوفیلن (6%) نیز با مصرف 5 تن در هکتار ورمی کمپوست بدست آمد. مقایسه میانگین اثر کودهای زیستی نشان داد که تلقیح ازتوباکتر + آزوسپیریلیوم + سودوموناس فلورسنت بیشترین سیترونلال (2/47%) و بتا-کاریوفیلن (9/5%) و کمترین سیترونلال (6/45%) و بتا-کاریوفیلن (1/5%) مربوط به تیمار شاهد بود. تنش خشکی باعث افزایش ترکیب های اسانس شد. اثر ورمی کمپوست تنها بر سیترونلال تاثیر داشت. باکتری های محرک رشد نیز تنها بر سیترونلال و بتا-کاریوفیلن اثر مثبت داشتند.