بررسی اثر محلول پاشی جیبرلیک اسید تحت شرایط کم آبیاری بر خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و انبارمانی میوه انار (رقم شهوار)

انار محصولی بومی ایران بوده که از ارزش صادراتی بالایی نیز برخوردار است. بحران خشکسالی در منطقه و خصوصا حاشیه کویر که مورد کشت و کار انار قرار می گیرد به صورت فزاینده ای رو به گسترش می باشد. بدین سبب تحقیق حاضر در سال 1393 با سه سطح آبیاری شامل شاهد (ETc100 درصد)، کم آبیاری پایدار (ETc50 درصد در کل فصل رشد)، کم آبیاری تنظیم شونده (قطع آبیاری تا زمان تشکیل میوه و آبیاری کامل پس از آن) و دو غلظت محلول پاشی جیبرلیک اسید (0 و 150 پی پی ام) با 4 تکرار روی درختان 7 ساله انار رقم شهوار در شهرستان تربت حیدریه به صورت آزمایش اسپلیت پلات بر پایه طرح کاملا تصادفی انجام شد. پس از اندازه گیری عملکرد و اجزای آن، تعدادی میوه انار از هر تیمار به انبار سرد (دمای 5 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 85 درصد) منتقل و طی فواصل زمانی 9 و 18 هفته مورد ارزیابی کیفی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که وزن میوه، عملکرد کل، درصد آریل و آب میوه انار در تیمار کم آبیاری تنظیم شونده به ترتیب 6/39، 1/17، 9/7 و 6/16 درصد در مقایسه با شاهد بیشتر شد. از سوی دیگر هر چند تیمار کم آبیاری پایدار بیشترین میزان ترکیدگی (1/9 درصد) و کمترین وزن میوه (8/205 گرم) را نشان داد، اما محلول پاشی GA3 توانست ضمن افزایش نسبی وزن، از شدت عارضه ترکیدگی نیز بکاهد. بررسی خصوصیات فیزیوشیمیایی میوه ها طی دوره انبارمانی نیز نشان از برتری تیمار کم آبیاری تنظیم شونده برای صفات شاخص رسیدگی، فعالیت آنتی اکسیدانی، آنتوسیانین کل و شاخص سرمازدگی داشت. همچنین تیمار محلول پاشی GA3 توانست کاهش وزن میوه های حاصل از تیمارهای کم آبیاری را طی دوره انبارمانی اصلاح نماید و مقادیر آنتوسیانین کل و فعالیت آنتی اکسیدانی را نیز افزایش دهد. لذا به نظر می رسد با توجه به محدودیت منابع آبی در شرایط موجود، اتخاذ برخی راهکارهای کم آبیاری می تواند نتایج رضایت بخشی را در پی داشته باشد. ضمن آن که کاربرد GA3 نیز توانایی جبران و اصلاح بخشی از اثرات نامطلوب این تیمارها را دارد.