جایگاه وکیل در مرحله ی تحقیقات مقدماتی در پرتو تحولات قانون آیین دادرسی کیفری مصوب1392

تحقیقات مقدماتی، اساس دعوی کیفری است؛ چون معمولا ماحصل تحقیقات مقدماتی مبنای صدور حکم قرار می گیرد. لذا حق استفاده از وکیل مدافع در این مرحله اهمیت فراوانی دارد. حق استفاده از وکیل در حقوق جزای ایران با محدودیت هایی روبرو است. قانون آیین دادرسی کیفری 1378 در زمینه حق استفاده متهم از وکیل مدافع و میزان دخالت وکیل در تحقیقات، محدودیت های بیشتری داشت، اما با تصویب قانون آیین دادرسی کیفری سال 1392 تغییرات عمده ای در این زمینه ایجاد شد. از جمله این که برای اولین بار حق استفاده از وکیل تسخیری در مرحله تحقیقات مقدماتی برای متهم پیش بینی گردید. (تبصره 2 ماده 190) وکیل حتی در مرحله تحت نظر نیز می تواند متهم را همراهی کند و دفاعیات لازم را از وی بعمل آورد(ماده48). «سلب حق همراه داشتن وکیل و عدم تفهیم این حق به متهم به ترتیب موجب مجازات انتظامی درجه هشت و سه است »(تبصره 1 ماده 190) اما علیرغم پیشرفت ها، انتقادهایی بر قانون جدید وارد است. عدم پیش بینی حق داشتن وکیل معاضدتی در مرحله تحقیقات مقدماتی، اصل بر معتبر بودن تحقیقات حتی در صورت نقض حق استفاده متهم از وکیل(ماده 196) و گزینشی شدن وکلا در برخی دعاوی توسط قوه قضائیه (تبصره ماده48) از جمله انتقادات وارد بر این قانون است.