ارزیابی ژنوتیپ های جدید سویا (Glycine max L.) از نظر شاخص های تحمل به خشکی

به منظور ارزیابی واکنش 20 ژنوتیپ سویا به تنش خشکی آزمایشی در طی دو سال 1390 و 1391 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان انجام شد. به این منظور دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. زمان آبیاری در آزمایش اول بر اساس 50 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A و در شرایط تنش بر اساس 120 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر در نظر گرفته شد. نتایج این مطالعه دو ساله نشان داد که کاهش رطوبت خاک و ایجاد شرایط تنش خشکی توانست سبب کاهش معنی دار عملکرد دانه در ژنوتیپ های مورد مطالعه شود، اگرچه شدت این کاهش در ژنوتیپ های مختلف متفاوت بود. بیشترین عملکرد دانه، تحت شرایط شاهد مربوط به ژنوتیپ DPX×Fora (1) با میانگین 2615 و تحت شرایط تنش مربوط به ژنوتیپ DPX×Sepideh (10) با میانگین 2294 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. با توجه به شاخص های STI و MP تحمل به تنش در ژنوتیپ های DPX×Sepideh (5)، DPX×K778 (10) و DPX×Fora (1) بیشتر از سایر ژنوتیپ ها بود. شاخص های SSI و TOL نیز نشان دادند که از نظر تحمل به خشکی، ژنوتیپ Fora×Epps (1) متحمل ترین ژنوتیپ می باشد. ژنوتیپ های برتر می توانند پس از اجرای طرح های تحقیقاتی تکمیلی برای کشت در شرایط مختلف استان توصیه شده و نیز در برنامه های تحقیقاتی به نژادی نیز مورد استفاده قرار گیرند.