میراث معماری معاصر و هویت صنعتی در محدوده های تاریخی (نمونه موردی: شهر دزفول)*

میراث معماری صنعتی به عنوان یکی از زیر شاخه های میراث معماری معاصر، پدیدهای نوظهور و حاصل صنعتی شدن جهان در اواسط قرن نوزدهم است که نماینده فرهنگ، شرایط تاریخی، روش ها و تکنولوژی و دستاوردهای هر جامعه است. چگونگی برخورد با میراث معماری صنعتی و حفاظت آن به یکی از دغدغه های جهانی تبدیل شده است. نشانه های این امر را میتوان در تشکیل نهادهای بین المللی در شناخت و روش شناسی حفاظت جست و جو کرد. یکی از پیش نیازهای حفاظت میراث معماری صنعتی شناخت و درک جایگاه آن است. حفاظت صحیح از میراث معماری صنعتی نیازمند شناخت درست در مقیاس کلان و بازشناسی ارزشهای آن در مقیاس منطقه ای است. نمونه های میراث معماری صنعتی، مکانیابی در نقاط واجد کیفیت شهر و انعطاف پذیری نقشه ها و به خصوص مدولار بودن ساختار آن، برای تغییر کاربری و استفاده به عنوان مراکز خدمات عمومی و شهری، از قابلیت بالایی برخوردار هستند. یکی از مهمترین ارزش هایی که میتوان میراث صنعتی و فناوری های نوین معماری در هر منطقه متصور شد نقش آن در هویت معماری منطقه است. هدف اصلی این مقاله بررسی نقش میراث معماری صنعتی در هویت معماری شهرهای تاریخی است. نمونه مورد بررسی مکینه آردی (کارخانه تولید آرد) در محله صحرابدر مشرقی دزفول است که در حال حاضر به راسته بازار تبدیل شده است. متغیری که بهمنظور تعریف هویت معماری بررسی شده، استفاده از مکینه آردی به عنوان نشانه برای آدرس دهی افراد محله است. روش تحقیق در این پژوهش، پیمایش و روش جمعآوری اطلاعات پرسشنامه است. جمعیت آماری مورد بررسی افراد بالای 55 سال ساکن محله صحرابدر مشرقی (محله ای که میراث صنعتی در آن واقع است) نتایج پژوهش نشان می دهد که با توجه به متغیر انتخابی برای تعریف هویت در سطح منطقه، میراث معماری صنعتی به عنوان یکی از زیر شاخه های معماری معاصر، نقش غیر قابل انکاری در هویت معماری شهری دارد و موجب بهبود شرایط محدوده های تاریخی از این منظر خواهد بود.