بررسی اثر کاربرد ترکیبات نیتروژن غیر پروتئینی آهسته رهش ایزوبوتیر آلدئید منو اوره و اپتیژن بر فراسنجه های شکمبه ای و گوارش پذیری مواد مغذی در گوسفند

کاهش نرخ تجزیه اوره یکی از راهبردهای بهبود مصرف آن در دامهای نشخوار کننده است و فراورده های متعدد آهسته رهش برای این منظور توسعه یافته اند. این تحقیق به منظور بررسی اثرات استفاده از دو ترکیب نیتروژن غیر پروتئینی آهسته رهش شامل ایزو بوتیرآلدئید منواوره و اپتیژن بر فراسنجه های شکمبه ای و گوارش پذیری مواد مغذی در گوسفند و مقایسه آنها با اوره معمولی انجام شد.
ایزو بوتیرآلدئید منو اوره با روش متصل نمودن زنجیره کربن شاخه دار به ملکول اوره جهت کاهش درجه حل پذیری آن ساخته شد و نمونه های ساخته شده از نظر ساختمان شیمیایی، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مورد بررسی قرار گرفتند. اثرات استفاده از این ترکیب بر خصوصیات تخمیر شکمبه، گوارش پذیری خوراک، تولید پروتئین میکروبی و تعادل نیتروژن در مقایسه با اوره معمولی و ترکیب وارداتی اپتیژن در یک آزمایش درون تنی مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور از چهار راس گوسفند بالغ نر توده نژاد فراهانی دارای فیستولای شکمبه ای در قالب طرح آزمایشی مربع لاتین استفاده شد.
آزمایشات طیف سنجی مادون قرمز و رزونانس مغناطیسی پروتون نمونه های ساخته شده نشان دهنده انجام صحیح واکنش ساخت ترکیب همچنین بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی ترکیب ساخته شده موید تشکیل ترکیب مورد نظر بود. استفاده از ترکیبات آهسته رهش مزبور در جیره باعث اختلاف معنی دار در غلظت نیتروژن آمونیاکی شیرابه شکمبه شد به نحوی که در زمانهای نیم و یک ساعت پس از مصرف خوراک در دام های تغذیه شده با جیره حاوی اوره، مقدار نیتروژن آمونیاکی شیرابه شکمبه بیشتر از جیره های حاوی نیتروژن آهسته رهش بود درحالی که تفاوتی بین این جیره ها مشاهده نگردید. در ساعت دو پس از مصرف خوراک، بیشترین مقدار نیتروژن آمونیاکی متعلق به جیره حاوی اوره به مقدار 77/10 میلی گرم در دسی لیتر و کمترین مقدار آن متعلق به جیره حاوی ترکیب ایزوبوتیر آلدئید منو اوره به مقدار 80/4 میلی گرم در دسی لیتر بود و جیره حاوی اپتیژن با 34/6 میلی گرم در دسی لیتر بین این دو قرار گرفت(01/0>p). گوارش پذیری ماده خشک، ماده آلی، الیاف نامحلول در شوینده خنثی و شوینده اسیدی و همچنین تولید پروتئین میکروبی تحت تاثیر بکارگیری ترکیبات آهسته رهش قرار نگرفت ولی مصرف ماده خشک در دامهای تغذیه شده با اپتیژن بیشتر از دامهای تغذیه شده با اوره یا ترکیب ایزو بوتیرآلدئید منواوره بود(05/0>p). بیشترین میانگین مصرف نیتروژن روزانه در این آزمایش متعلق به جیره حاوی اپتیژن به مقدار 33/18 گرم در روز و کمترین مقدار آن مربوط به جیره حاوی ترکیب ایزو بوتیرآلدئید منواوره به مقدار 39/13 گرم در روز بود و بین جیره های آزمایشی از نظر مقدار دفع نیتروژن اختلاف معنی داری مشاهد گردید. بیشترین مقدار دفع نیتروژن مدفوع مربوط به جیره حاوی اپتیژن به مقدار95/6 گرم در روز و کمترین مقدار دفع نیتروژن ادرار به مقدار 12/4 گرم در روز متعلق به دامهای تغذیه شده با جیره حاوی ترکیب ایزو بوتیرآلدئید منواوره بود(01/0>p).
نتایج نشان داد که ترکیبات مورد نظر قابلیت جایگزینی با اوره را دارند و استفاده از آنها در جیره نشخوارکنندگان می تواند شرایط ایمن تری را از لحاظ به کارگیری نیتروژن غیر پروتئینی فراهم نماید اگرچه ممکن است بکارگیری آنها در همه حالات منجر به بهبود عملکرد در مقایسه با اوره نشود.