سنجش نابرابری های فضایی مناطق شهری از منظر عدالت اجتماعی (مطالعه موردی: مناطق ده گانه شهر تبریز)

رشد شتابان شهرنشینی و قطبی شدن مناطق و گروه های اجتماعی منجر به نابرابری هایی در شرایط سکونت و دسترسی به خدمات شهری میان مناطق و گروه های شهری شده است. مادر شهر تبریز علاوه بر اینکه از تبعیض طبقاتی در بین گروه های اجتماعی– اقتصادی رنج می برد، از تبعیض فضایی ناشی از توزیع نامناسب خدمات شهری نیز تهدید می شود. هدف پژوهش حاضر سنجش عدالت فضایی در بهره مندی از خدمات شهری در سطح مادرشهر تبریز است. روش پژوهش، بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی –تحلیلی است. مناطق ده گانه تبریز به عنوان جامعه آماری در سنجش «عدالت فضایی» و 15 شاخص تعیین کننده خدمات عمومی برای نیل به این هدف انتخاب شده اند. برای وزن دهی به شاخص های موردمطالعه از مدل تحلیل شبکه ای و برای تحلیل و رتبه بندی مناطق شهری از منظر برخورداری از خدمات عمومی از مدل های تصمیم گیری چند معیاره شامل تاپسیس، ویکور و الکتر و برای رسیدن به یک نتیجه ی واحد از تحلیل داده ها در مدل های مختلف، از مدل تلفیقی کپلند استفاده شده است. تجزیه و تحلیل شاخص ها بیانگر آن است که مناطق 1 و 10 در همه مدل های مورد استفاده در تحلیل داده ها کاملا برخوردار و مناطق 6 و 8 از این لحاظ فاقد حداقل برخورداری می باشند. بر این اساس منطقه 4 به عنوان منطقه برخوردار و مناطق 7، 2، 3 و 5 نیز به عنوان مناطق نیمه برخوردار شناخته شدند. یافته های حاصل از این پژوهش، عدم انطباق توزیع خدمات عمومی در سطح مناطق، حتی با کمترین سطح عدالت فضایی را نشان می دهد. بنابراین مدیریت شهری مادرشهر تبریز، نیازمند توجه به مناطق محروم از شاخص های خدمات عمومی است.