بررسی موانع و راهکارهای توسعه صنعت ماهیان زینتی در ایران «مورد مطالعه: استان مرکزی»

دریای خزر، خلیج فارس و محیط های آبی طبیعی، جغرافیای راهبردی و موقعیت اقتصادی- اجتماعی بخش شیلات و آبزیان ایران را منحصر به فرد کرده است. این بخش در سه حوزه «اکوتوریسم»، «تولید غذا» و «رفتار اجتماعی» نقش ارزنده ای در فرایند تحقق اهداف چشم انداز ایران 1404 ایفا می نماید. با این وجود، جایگاه ارزشمند صنعت پرورش ماهیان زینتی ایران کمتر مورد توجه واقع شده و مسائل مختلفی روند توسعه آن را با نقصان روبرو کرده است. استان مرکزی از استان های پیشرو در صنعت یاد شده است و شناخت وضعیت وجود این صنعت و ارائه راهکارهایی برای توسعه آن، هدف اصلی تحقیق است. از روش تحقیق پیمایشی برای جمع آوری داده ها استفاده شد. پرورش دهند گان و کارشناسان ماهیان زینتی استان مرکزی، جامعه آماری تحقیق بود که به دلیل محدودیت فراوانی، به صورت تمام شماری در نمونه قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه ای بود که روایی ظاهری و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت. یافته های تحقیق نشان داد که «اشتغال زایی و کسب درآمد» و «علاقه به پرورش ماهیان زینتی» دو دلیل عمده جذب شاغلین به این صنعت می باشند. همچنین، افراد مورد مطالعه، ارزیابی مطلوبی از وضعیت موجود این صنعت نداشتند(امتیاز 17/1 از 5). نتایج تحلیل عاملی نیز حاکی از آن بود که پنج عامل: «مدیریت صنفی و منابع غذایی»،«مدیریت ترویج و اطلاع رسانی اصول صحیح پرورش»،«مدیریت درمان و بیمه»، «مدیریت کیفیت ماهیان وارداتی» و «حمایت فنی و اقتصادی» حدود 80 درصد تغییرات متغیر وضعیت موجود و موانع توسعه صنعت ماهیان زینتی استان مرکزی را تبیین کرده اند. مهمترین راهکارهای کاهش و رفع مشکلات پیش روی صنعت یاد شده، ایجاد و توسعه نظام صنفی صنعت ماهیان زینتی و توسعه تربیت منابع انسانی متخصص شناخته شد.