بررسی تاثیر نگرش نوگرایانه بر شهر سازی دوره اسلامی (مطالعه موردی: شهر اهر)

هدف از این مقاله، بررسی تاثیر نگرش نوگرایانه بر تحولات کالبدی شهرسازی دوره اسلامی است که با مطالعه موردی شهر اهر انجام یافته است. شهرهای ایرانی که پیدائی آنها قدمتی هزاران ساله و تا حدود زیادی تولد آنها به پیش از اسلام بازمیگردد، از جمله میراث های فرهنگی این مرز و بوم هستند که امروزه به دلیل نگرش های نوگرایانه حاصل از توسعه برون زا به شدت در معرض تهدید و نابودی قرار گرفته اند. مدل کلی تحقیق که بر اساس مطالعه ساختار شهرهای ایرانی در طی دو دوره، نگرش اسلامی و نوگرایانه و تطبیق آن با شهر اهر، به روش تحقیق توصیفی، تحلیلی و تا درجاتی تطبیقی و به صورت کیفی انجام شده است، این نتیجه حاصل گردید که بر اثر تاثیر دیدگاه مبتنی بر توسعه برون زا بر ساختار دوره اسلامی شهر اهر، عناصر اصلی و تشکیل دهنده شاکله شهر دوره اسلامی، یعنی بازار به عنوان ستون فقرات شهر، مسجد جامع، ارک حکومتی و محلات که در آن دوره دارای پیوندی ارگانیک و ساختار بهم پیوسته ای بوده اند، نظام ساختاری و منسجم خود را از دست داده و با تغییر عنصر انتظام بخش شهر از «بازار» در تفکر اسلامی به «خیابان» در تفکر نوگرا، باعث گردیده که کالبد شهر از درون موجب گسست، دگرگونی و تغییرات عمده شده و موجبات ایجاد بافت فرسوده گردد.