ارتباط بین شاخص توده بدنی مادر با وزن هنگام تولد نوزاد و برخی پیامدهای بارداری

بر اساس نتایج مطالعات، زیاد و یا کم بودن وزن مادر قبل از بارداری با عوارض بارداری و نوزادی همراه است. وزن هنگام تولد نوزاد یکی از مهم ترین شاخص های رشد در نوزادان است، لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط بین شاخص توده بدنی مادر در ابتدای بارداری با برخی پیامدهای بارداری و وزن هنگام تولد انجام شد.
این مطالعه مقطعی در سال 1392 بر روی 1642 زن باردار مراجعه کننده برای زایمان به بیمارستان ها و زایشگاه های 21 شهرستان تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد. اطلاعات مادر و نوزاد با استفاده از پرسشنامه و پرونده بیمارستانی جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 19) و آزمون های کای دو و من ویتنی انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی دار در نظر گرفته شد.
شاخص توده بدنی ابتدای بارداری نشان د اد که 119 مادر (6/5%) کاهش وزن، 942 مادر (5/44%) طبیعی، 426 مادر (1/20%) اضافه وزن و 155 مادر (3/7%) چاق بود بودند. میانگین شاخص توده بدنی افراد 2/4±9/23 با حداقل 49/13 و حداکثر 06/39 کیلوگرم بر متر مربع بود. وزن هنگام تولد نوزاد به طور معناداری تحت تاثیر شاخص توده بدنی مادر در ابتدای بارداری بود. فراوانی ماکروزومی نوزاد در مادرهای چاق به طور معناداری بیشتر بود، همچنین با افزایش شاخص توده بدنی مادر در ابتدای بارداری، مرده زایی و سزارین افزایش داشت (05/0p<). زایمان زودرس در مادران چاق و لاغر بیشتر بود. پره اکلامپسی در مادران با شاخص توده بدنی غیر طبیعی بیش از مادران با وزن طبیعی بود (05/0p≤).
غیر طبیعی بودن شاخص توده بدنی مادر می تواند منجر به بروز عوارضی در مادر و جنین شود. بنابراین ارزیابی وزن و شاخص توده بدنی مادر قبل از بارداری و در اولین مراجعه مادر و ارائه آموزش و مشاوره تغذیه ای و مراقبت های لازم، می تواند در پیشگیری از عوارض ناگوار و تامین سلامت مادر و نوزاد نقش مهمی را ایفا کند.