بن نگره «شخصیت گرایی» در اصول فقه و هویت یابی نظریه حق الطاعه
نویسنده:
چکیده:
بن نگره «شخصیت گرایی» بر اصول فقه معاصر سایه افکنده است. این بن نگره دارای خاستگاه زبانی و اجتماعی است که سرچشمه آن زبان عربی به عنوان زبان دانش های اسلامی است. در اصول فقه، ساختار امر با اندیشه شخصیت گرایی تحلیل می شود؛ بدین گونه که وقتی آمر/ مولا نسبت به کاری امر می کند، درحقیقت، شخصیت آمر به عملی که بدان امر شده ربط پیدا می کند. درنتیجه، مامور اگر امر را انجام ندهد درواقع به شخصیت آمر و کرامت او ضربه زده و احترام آمر را رعایت نکرده است. در بن نگره شخصیت گرایی، ملاک استحقاق عقاب در مخالفت با امر مولا، زیرپاگذاشتن احترام به مولا، طغیان عبد بر مولای خویش و هتک حرمت شخصیت اوست که بنابر تفسیر عقل عملی صورت می گیرد. نظریه حق الطاعه به عنوان نمونه اعلای بن نگره شخصیت گرایی از این منظر نقد می شود. بن نگره شخصیت گرایی متناسب با جوامع طبقاتی بوده و مانع رشد تفکر قانونی در اصول فقه است. همچنین نقدهایی براساس رویکرد عقلایی و سنجش میان ارزش احتمال و محتمل در برابر نظریه حق الطاعه قرار می گیرد و به دیدگاه پیشنهادی در حجیت احتمال اشاره می شود.
تازه های تحقیق
تازه های تحقیق
نتیجه
بن نگره، هویت بخش نظریه است و هرنظریه در منظومه معنایی، مفهومی و هویتی بن نگره تعریف می شود. در فلسفه علم اصول فقه می توان از بن نگره های حاکم بر دانش اصول سخن گفت. در اصول فقه معاصر نیز می توان به بن نگره شخصیت گرایی پرداخت. هویت نظریه حق الطاعه نیز وامدار و وابسته به این بن نگره است. در شخصیت گرایی، ساختار عبد و مولا رقم می خورد و در تمام بخش های اصول به ویژه تحلیل حکم و اعتبار شارع مقدس می توان وابستگی به شخصیت مولا را دید و اینکه تمام ارکان حکم شناسی در رابطه عبد و مولا خلاصه می شود. نقد اساسی به این بن نگره، آن است که این رویکرد مناسب با جوامع طبقاتی و قیبله گرایی است و تناسبی با حاکمیت قانون ندارد.کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
انتشار در:
در صفحه:
9
لینک کوتاه:
magiran.com/p1618280
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!