تبیین دیدگاه زنان درباره سرطان دهانه رحم: یک مطالعه کیفی

سرطان سرویکس دومین سرطان شایع زنان در جهان است. همه زنانی که از لحاظ جنسی فعالند، می توانند در معرض ابتلا به سرطان سرویکس باشند. سرطان سرویکس، چنانچه در مراحل اولیه شناسایی و درمان شود، تقریبا بطور کامل قابل پیشگیری است.
این مطالعه با هدف «تبیین دیدگاه زنان درباره سرطان دهانه رحم» طراحی و اجرا شده است.
در مطالعه کیفی حاضر که به روش تحلیل محتوی انجام شد، 56 زن متاهل در طیف سنی 60 -17 سال از مراجعین به درمانگاه های مراقبت دوران بارداری، زنان و تنظیم خانواده بیمارستان آموزشی الزهرا شهر رشت در سال 1391 با نمونه گیری هدفمند و رعایت تنوع حداکثری و در قالب 8 گروه متمرکز 8-6 نفره انتخاب شدند. معیارهای واجدین شرایط شرکت در مطالعه عبارت بودند از: داوطلب بودن، متاهل بودن، ایرانی بودن و توانایی صحبت به زبان فارسی، فقدان اختلالات جسمی ناتوان کننده و یا بیماری و آشفتگی های روانی براساس اظهارات مشارکت کنندگان و ارزیابی و مشاهدات پژوهشگران. جمع آوری داده ها با برگزاری جلسات بحث گروهی متمرکز انجام شد. طول مدت مصاحبه در هر جلسه بحث گروهی متمرکز بین 5/1-1 ساعت بود. مصاحبه ها تا زمان اشباع داده ها تداوم یافت. کلیه مطالب مطرح شده در جلسات بحث گروهی توسط یک دستگاه ضبط دیجیتالی ثبت گردید و تعاملات غیر کلامی نیز توسط منشی جلسه یادداشت شد و در حین تحلیل داده ها و استخراج کدها مورد استفاده قرار گرفت. بلافاصله پس از اتمام هر جلسه مصاحبه کلیه پاسخ ها عینا و بدون کم و کاست دست نویس و سپس تایپ می گردید و بطور همزمان مورد تجزیه و تحلیل قرار می گرفت. تحلیل داده ها با روش تحلیل محتوا و بر اساس گامهای پیشنهادی Graneheim و Lundman انجام شد. برای تایید صحت و استحکام مطالعه، معیارهای پیشنهادیGuba و Lincoln مورد نظر قرار گرفت. در این مطالعه کلیه ملاحظات اخلاقی مربوط به مشارکت عوامل انسانی و مطالعات کیفی لحاظ شد و از داوطلبین شرکت در مطالعه جهت ضبط صدا و نیز مشارکت در تحقیق، رضایت نامه کتبی و شفاهی اخذ گردید.
میانگین سنی زنان شرکت کننده در مطالعه 5/36 سال بود. 5/15 درصد شرکت کنندگان بیسواد، 6/40 درصد زیر دیپلم، 1/39 درصد دیپلم، و 3/4 درصد دارای تحصیلات دانشگاهی بودند. 8/92 درصد خانه دار و 3/78 درصد ساکن شهر بودند. 5/14 درصد تاکنون حامله نشده بودند، 29 درصد فاقد فرزند، 6 /24 درصد دارای یک فرزند و 1/26 درصد صاحب دو یا بیش از دو فرزند بودند. تجزیه و تحلیل داده ها درباره دیدگاه زنان نسبت به سرطان سرویکس منجر به استخراج 275 کد اولیه و شکل گیری سه طبقه اصلی گردید: «ضعف اطلاعات بهداشتی»، «غفلت از بیماری» و «لزوم رسیدگی و حمایت».
درک تجارب، دیدگاه ها و نظرات زنان درباره یکی از سرطانهای شایع و قابل پیشگیری آنان می تواند فواید بالقوه ای از جمله کشف نیازهای آموزشی مشاوره ای مددجویان، چالش ها و موانع رایج، عوامل تسهیل کننده حمایتی و مراقبتی زنان داشته باشد و از سوی دیگر مسئولین و سیاستگذاران بهداشتی و نظام سلامت را ترغیب نماید تا با توجه به یافته های حاصل درصدد توسعه مداخلات آموزشی، مشاوره ای و حمایتی بلند مدت، مبتنی بر شواهد و منطبق بر نیازهای بهداشتی جامعه و بویژه زنان برآیند.