تحلیل ژنتیکی صفات تولیدی و تولیدمثلی اولین دوره شیردهی گاوهای هلشتاین اقلیم خشک بیابانی ایران با استفاده از مدل دام چند صفتی

صفات تولیدی و تولیدمثلی نقش مهمی در صنعت گاو شیری و بازده اقتصادی آن دارند. ارتباط ژنتیکی صفات تولیدی و تولیدمثلی در جهت خلاف یکدیگر می باشد و افزایش تولید شیر باعث کاهش بازده تولید مثلی و افزایش مشهود هزینه های جایگزینی تلیسه ها در گله های تجاری شیری می شود. مدل دام چند صفتی به دلیل در نظر گرفتن روابط بین صفات روش مناسبی در تحلیل ژنتیکی توام صفات با وراثت پذیری پائین و بالا می باشد و دقت ارزیابی را افزایش می دهد. ایران با توجه به شرایط متفاوت دما و رطوبت در نواحی مختلف اقلیم های متفاوتی دارد و از طرفی اقلیم به صورت مستقیم و غیر مستقیم در تولید حیوانات اثر دارد. بنایراین هدف از این مطالعه برآورد پارامترهای ژنتیکی و محاسبه روند فنوتیپی و ژنتیکی برخی صفات تولیدی و تولیدمثلی گاوهای شیری هلشتاین اقلیم خشک بیابانی ایران با استفاده از مدل دام چند صفتی بود.
در این تحقیق به منظور آنالیز ژنتیکی صفات تولیدی ( شیر، چربی، پروتئین، درصد چربی و پروتئین 305 روز و صفات تولیدمثلی ( طول دوره خشکی، سن اولین زایش و فاصله گوساله زایی) گاوهای شیری هلشتاین در اقلیم خشک بیابانی ایران از 5403 رکورد که طی سال های 1375تا 1388 توسط مرکز اصلاح نژاد دام کشور جمع آوری شده بود استفاده گردید. برآورد مولفه های واریانس و کواریانس، ارزش های ارثی و همبستگی های ژنتیکی و فنوتیپی به روش حداکثر درستنمائی محدود شده براساس مدل دام چند صفتی با استفاده از نرم افزار ژنتیکیDMU انجام گردید. روند ژنتیکی و فنوتیپی به ترتیب از تابعیت میانگین ارزش اصلاحی و میانگین فنوتیپی صفات بر سال زایش محاسبه گردید.
وراثت پذیری صفات تولید شیر، مقدار چربی، درصد چربی، مقدار پروتئین و درصد پروتئین، طول دوره خشکی، سن اولین زایش و فاصله گوساله زایی به ترتیب 23/0، 27/0، 39/0، 28/0، 41/0، 03/0، 25/0 و 05/0بودند. قدر مطلق همبستگی ژنتیکی در محدوده 01/0 (مقدار چربی و طول دوره خشکی) تا 84/0 ( مقدار شیر و مقدار پروتئین) و همبستگی فنوتیپی بین 01/0 (مقدار پروتئین با مقدار چربی و سن اولین زایش با درصد پروتئین) تا 91/0 ( تولید شیر و مقدار پروتئین) بود. روند ژنتیکی ( برای دختران) برای صفات تولید شیر (88/0±) 48/4، مقدار پروتئین (03/0±) 08/0 کیلوگرم و درصد پروتئین (0002/0±) 001/0- درصد بود (01/0P
نتایج تحقیق حاضر نشان داد روند فنوتیپی تمامی صفات تولیدی و تولیدمثلی و روند ژنتیکی صفات تولید شیر و مقدار پروتئین مطلوب و معنی دار بود.