تقابل تصویر و کلمه در پاراگون لئوناردو داوینچی

از وجوه مهم و چالش برانگیز در بحث تعیین سلسله مراتب هنرها در تاریخ تفکر غرب، مقایسه نقاشی و شعر به عنوان دو رقیب دیرین بوده است. مقایسه ای که بخشی از تاریخ دوگانه ی تصویر و کلمه را شکل می دهد. هدف پژوهش حاضر بررسی تقابل تصویر و کلمه از گذرگاه مقایسه ی نقاشی و شعر در رساله ی پاراگون نوشته ی لئوناردو دا وینچی است که از نخستین آثار نظام مند این حوزه دانسته می شود. مباحث او در این باب ریشه و بنیاد بسیاری از مفاهیم شناخته شده ی امروزی در حوزه ی زیبایی شناسی است و همین امر اهمیت این رساله را دوچندان می کند. مساله این مقاله، استنباط و بررسی جایگاه تصویر و کلمه به عنوان دو رسانه ی متمایز یا دو نحوه ی ادراک متمایز، از گذرگاه مقایسه ی نقاشی و شعر در پاراگون است. برای مطالعه ی ابعاد مساله حاضر و به منظور دستیابی به هدف یاد شده از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی، و گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای استفاده شده است. لئوناردو در این سلسله یادداشت ها، نقاشی(تصویر) را به عنوان مدلی از ادراک به مصاف شعر(کلمات) می برد. او با تعریف نقاشی به مثابه ی علم، تبیین روابط تنگاتنگ میان نقاشی و طبیعت، ارجاع تصویر به بینایی، سخن از گستره ی وسیع فهم پذیری نقاشی و در نهایت اشاره به وجود هارمونی در نقاشی، این هنر را الگویی برای شعر، و تصویر را برتر و مقدم بر کلمه دانسته است.