مطالعه واکنش جوانه‏زنی لاین‏های سورگوم علوفه‏ای ‏به تغییرات دما

پیش‏بینی زمان جوانه‏زنی یکی از مهم ترین اهداف محققان بذر است. بنابراین، به منظور ارزیابی دماهای کاردینال و بررسی واکنش لاین‏های امید بخش سورگوم علوفه‏ای به دما، این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار، 15 لاین سورگوم علوفه‏ای و نه دمای ثابت 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40، 45 و 50 درجه سانتی گراد در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر در سال 1392 اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که مولفه های جوانه‏زنی مورد بررسی برای فاکتور لاین، دما و برهمکنش لاین در دما معنی دار شدند. بیش ترین درصد جوانه‏زنی در دماهای 20، 25 و 30 درجه سانتی گراد و بیش ترین سرعت جوانه‏زنی، یکنواختی جوانه‏زنی و کم ترین مدت زمان تا 95 درصد حداکثر جوانه‏زنی (D95) در دمای 40 درجه سانتی گراد انجام شد. با افت دما از 40 درجه سانتی گراد به ترتیب سرعت جوانه‏زنی و D95 به تدریج کاهش و افزایش یافتند. دمای پایه‏ی (Tb) لاین‏های سورگوم علوفه‏ای از 36/9 (KFS11) تا 28/14 (KFS2) درجه سانتی گراد، دمای بهینه (To) از 23 (KFS2) تا 2/37 (KFS11) درجه سانتی گراد و دمای بیشینه (Tc) از 7/40 (KFS2) تا 76/49 (KFS15) درجه سانتی گراد متغیر بود. تجزیه کلاستر به روش وارد بر اساس 7 صفت مورد مطالعه باعث تشکیل سه کلاستر شد. کلاستر سوم شامل لاین‏های KFS6، KFS7، KFS9 و KFS10 با بیش ترین درصد، سرعت و یکنواختی جوانه‏زنی و کم ترین D95 به طور مشترک در دماهای 25، 30، 35 و بعضا 40 درجه سانتی گراد بود؛ بنابراین این لاین‏ها برای تحقیقات تکمیلی توصیه می‏شوند.